05
09
08
10
07
06
04
03
02

توکل و تأمین زندگی

هرکسی به خدا توکل کرد خدا نیز او را تأمین می‌کند. تأمین نیستیم؛ چون به خدا متوکل نیستیم. نمازخواندن به‌تنهایی نشانه متوکل بودن نیست. گاهی اوقات نماز شب می‌خوانیم ولی به‌اندازه پول داخل حسابمان به خدا توکل نداریم. تمام واجبات را انجام می‌دهیم ولی درجاهایی که می‌گویند برای خدا به صحنه بیایید نمی‌آییم.

قناعت و سیری

هرکسی قناعت کند سیر خواهد شد. امروز ثروتمندان گرسنه روحی کم نیستند. مال و اموال شما را بی‌نیاز نمی‌کند. امیرالمؤمنین (ع) فرمود: آن چیزی که شما را بی‌نیاز می‌کند قناعت است.

راه‌کار رسیدن به قناعت این است که در مسائل مالی به یک طبقه پایین‌تر نگاه کنید. این راهکار، منافاتی با تلاش در زندگی ندارد ولی مشکل اینجا است که وقت‌ها صرف دنیا می‌شود و از آخرت باز می‌مانند.

نتیجه چشم پوشی از کار حرام

حضرت یوسف (ع) برای خدا از خلوت زلیخا فرار کرد. خدا سال‌ها بعد زلیخا را زیباتر و جوان‌تر و بهتر از گذشته به یوسف برگرداند. این کار خدا است.

در روایت داریم اگر برای خدا از حرامی گذشتید خدا بهتر از آن به شما می‌دهد. اگر از کاسبی حرام یا رفتار غلطی برای خدا گذشتی خدا باب جدیدی را برایت باز می‌کند.

سه چیز در پی سه چیز

امام صادق فرمودند: اگر خدا سه چیز به کسی بدهد نتیجه‌اش سه چیز دیگر است که حتماً به آن خواهد رسید:

اگر خدا توفیق دعا را به کسی بدهد اجابت نیز به دنبالش می‌آید.

کسانی که خدا به آن‌ها توفیق سپاسگزاری داده است خدا به آن‌ها زیاده بخشی می‌کند.

هرکسی به مقام توکل رسید او را تأمین می‌کنند.

معنای تأمین زندگی

خداوند می‌فرماید اگر توکل کردید زندگی شما را کفایت می‌کنم معنای تأمین، شخصی مانند اباذر است که دو قرص نان بیشتر در خانه‌اش نیست ولی هزار سکه طلای معاویه را به نظر نمی‌گیرد.

روح تو را سیراب می‌کند. دنیا نزد تو کوچک می‌شود. دیگر دنیا را حساب نمی‌کنی.

سفره شرم

یک‌وقتی با مرحوم آیت‌الله والد جایی مهمان بودیم. صاحب‌خانه ندانسته گفت: ببخشید این سفره شرم است. حاج‌آقا بسیار ناراحت شدند. گفتند: نعمت خدا است. ما زبان سپاسگزاری یک نان خالی را نیز نداریم.

مرحوم آقای حاج شیخ (جد ما) هر جا می‌رفتند تا میزبان می‌گفت: قابل شما را ندارد. ایشان می‌گفتند: ما قابلیت نعمت خدا را نداریم. این چه حرفی است می‌زنید؟ نعمت خدا را خفیف نکنیم.

روز مبادا

هرکسی می‌خواهد در زندگی در نماند چه جوانی و چه پیری و چه بازنشستگی چه زمانی که سرکار هستید روی خودتان و پول‌هایتان حساب باز نکنید. طرف می‌گوید پول گذاشتم سپرده برای روز مبادا. یک آلزایمر می‌گیری و پول‌هایتان را می‌خورند و تو را خانه سالمندان می‌گذارند.

خدا را فراموش نکن. اگر این‌طور شد خدا تو را کفایت می‌کند.

قوی‌ترین مردان

پیامبر با ابوذر فرمودند: هرکسی که دوست دارد قوی‌ترین مردم باشد باید به خدا توکل کند. خدا او را حمایت و پشتیبانی می‌کند و روح قوی و منش قوی در زندگی‌شان خودش را نشان خواهد داد.

امام از مصادیق متوکلین الی الله بود. فرموده بودند: که اگر در جنگ همه کنار بروند من می‌مانم.

متوکل یا متأکّل؟

بین متوکل و متأکّل فرق است. روزی پیامبر (ص) افرادی را دیدند که کار نمی‌کنند. پرسیدند: چرا کار نمی‌کنید؟ گفتند: ما متوکل به خدا هستیم. فرمودند: شما متأکّل به خدا و سربار او هستید. این تصور نیز غلط است که انسان تنبل بیکار بنشیند و بگوید توکل بر خدا کردم خدا مرا تأمین می‌کند.

 متوکل یعنی برای خدا کار کند و مسبب‌الاسباب را خدا بداند.

11
10
9
8
7
6
4
5
3
2

طلبکار خدا نیستیم

اگر خدا یک لحظه ما را به حال خودمان رها کند نه ثروت و نه قدرت نمی تواند ما را حفظ کند.

پایان زندگی شاه و دربه‌دری‌هایی را که کشید بخوانید! می‌گفت: التماس می‌کردیم امریکا ما را بپذیرد و نپذیرفت. او را نپذیرفتند تا در غربت مُرد.

به امریکا متکی شدی؟ خدا را فراموش کردی؟ تو را به همو واگذار می‌کنیم.

فرعون را وسط نیل جمع کردند زیرا عامل اصلی استکبار فرعون دریای نیل و زمین‌های حاصلخیز اطرافش بود.

 

اول خوبی‌ها

امیرالمؤمنین (ع) فرمود: حتی در امربه‌معروف‌ها و نهی از منکرهایتان اول خوبی‌ها را ببینید. بالاخره این فرد خطاکار، کارهای خوبی نیز دارد. اول خوبی‌هایش را بگو و بعداً بدی‌هایش را بازگو کن.

در حالات حضرت مسیح است که با حواریون از مسیری عبور می‌کردند سگی کنار جاده افتاده بود و بوی بدی می‌داد. هرکسی در مورد بدی‌های آن چیزی می‌گفت. حضرت عیسی فرمود: چه دندان‌های سفیدی دارد.

 

اعتقادات، هدف اصلی دشمنان

در همه زمان‌ها این‌گونه بوده است دشمنان دنبال شما هستند و می‌خواهند عقاید شما را بگیرند. خدا می‌فرماید: «يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ»

در این شبکه‌های مجازی و ماهواره‌ای به‌طور گسترده در دنیا کار می‌کنند و تهمت و افترا می‌زنند و از خدا تا دیگر افراد را مورد اتهام قرار می‌دهند.

تمام این تلاش‌هایشان این است اصل اعتقادات مردم را خراب کنند.

 

خطاهای مسئولین و نخبگان

اگر منِ طلبه در این لباس خطا کردم ربطی به امیرالمؤمنین (ع) ندارد. تخلف چند مدیر نالایق ربطی به نظام جمهوری اسلامی ندارد. اصل نظام و اسلام را به این بهانه می‌خواهند زیر سؤال ببرند.

پسر نوح اگر بد شد چه ربطی به او دارد؟ آیا نوح باید زیر سؤال برود؟

خدا می‌فرماید: روز قیامت هر فردی را از خودش می‌خواهیم.

 

شناخت راه با شناخت دشمن

اگر کسانی که با من زاویه گرفتند مؤمن متدین و پاک و ولایی و بااخلاق هستند باید ببینم چه کردم با من دشمن هستند؟ ولی اگر کسانی که با شما زاویه دارند کسانی هستند که با خدا و دین زاویه دارند دلیل بر سلامت شما است.

امام می‌فرمودند: باید زمانی نگران باشیم که دشمنان از ما تعریف کنند.

اگر روزی دشمنان صاحب‌الزمان (ع) از شما تعریف کردند ببینید چه کردید که او از شما راضی است؟

 

منشأ تمام آسیب‌ها

هر جا داریم آسیب می‌بینیم به خاطر دور شدن از خدا است. اگر کسی موردی سراغ دارد ارائه کند که یک مسلمان متدین واقعی! سر مردم کلاه گذاشته باشد. محاسن داشتن امتیاز است ولی دین نیست. دین مجموعه باورهای مذهبی است که باید شاکله زندگی را سامان دهد.

ما از بی‌دینی ضربه می‌خوریم. کسی که بیت‌المال را مال غارتی حساب می‌کند بی‌دین است. آدم دین‌دار احساس تکلیف می‌کند. ثروتمندی که مردم را تحت‌فشار می‌گذارد از خدا نمی‌ترسد.

 

سرنوشت انقلاب

شخصی گفت: سرنوشت این انقلاب چه می‌شود؟

گفتم: سرنوشت خدا چه می‌شود؟ چرا خودت را باختی؟ محکم و استوار باش!

خدا به پیامبر می‌فرماید: « فَاستَقِم كَما أُمِرتَ»

امام را سال 42 تا سر حد اعدام پیش بردند و بعد ایشان را تبعید کردند و دشمن با دست خودش امام را جهانی کرد و دنیا امام را شناخت.

 

وحدت؛ رمز پیروزی انقلاب

قبل از انقلاب، خانه‌ها با نفت و کپسول‌های گاز گرم می‌شد. به خاطر اعتصاب کارگران شرکت نفت، مردم ساعت‌ها در صف بودند. شاهد بودم که مردم، اگر برای آن شب، سوخت داشتند به همسایه‌هایی که سوخت نداشتند می‌دادند. امروز هم مردم باید به مشکلات یکدیگر توجه کنند.

امام فرمودند: این انقلاب به ثمر نرسید مگر به خاطر دو اصل توجه به اسلام و وحدت کلمه.

 

عزتمندی مسلمانان و شیعیان جهان

سال 89 در جلسه‌ای بودیم که عالم طراز اول اهل سنت لبنان می‌گفت: تا قبل از انقلاب اسلامی، پست‌ترین و پایین‌ترین شغل‌ها را در لبنان به مسلمانان می‌دادند و جایگاه‌های مهم در دست مسیحیان و یهودیان بود.

یکی از شیعیان قطیف می‌گفت: تلاش کنید حج تعطیل نشود. تا زمانی که ایرانیان به حج می‌آیند وهابی‌ها نمی‌توانند بر شیعیان این منطقه فشار بیاورند.

شیعیان در بحرین و یمن و حتی کشورهایی اروپایی همین وضع را دارند. این از برکات جمهوری اسلامی است.

 

عزتمندی ایرانیان

امام می‌فرمودند: قبل از انقلاب، اگر یک افسر ایرانی سگ آمریکایی را می‌کشت در دادگاه آمریکایی محاکمه می‌شد ولی اگر یک سرباز آمریکایی افسر ایرانی را از بین می‌برد در ایران حق محاکمه ندارند. این‌گونه سلطه پیدا کرده بودند.

هم‌اکنون دنیا روی ایران به‌عنوان یک ابرقدرت حساب می‌کند و حرکت‌های ایران تأثیرگذار است.

 

خودباوری و اعتمادبه‌نفس ملی

در جزئی‌ترین کارها وابسته بودیم و هم‌اکنون در بخش‌های مهمی به خودکفایی رسیده‌ایم. کلمه «ما می‌توانیم» در این مملکت رقم خورد. در بسیاری از عرصه‌ها مردم نشان دادند که توانمندی دارند و لیاقت و استعداد ایرانی شکوفا شد. هرچند باید تلاش کرد نواقص را نیز برطرف کرد.

 

تقویت ایمان و سلامت روح و اندیشه

آیت‌الله‌العظمی مکارم می‌نویسند: «در برخی شهرهای این مملکت، آمار شراب‌فروشی‌ها بیشتر از نانوایی‌ها بود.»

در شیراز زشت‌ترین عمل منافی عفت را با عنوان «جشن هنر» در انظار عمومی به نمایش گذاشتند. کاری که امروز بعد از چهل سال خود کشورهای غربی در شبکه‌های داخلی‌شان نمایش آن را ممنوع می‌کنند.

امروزه اعتکاف‌ها، مراسم و مناسبت‌ها، انس با قرآن و فعالیت‌های مذهبی در مدارس و مساجد نشان‌دهنده رویش‌های انقلاب است.

 

حضور مردم و مردم‌سالاری

امروز مردم، متولی امر خودشان هستند و در صحنه حضور پیداکرده‌اند.

الآن هم عرض می‌کنم که سرنوشت شما به دست خودتان است. در رأی دادن‌ها دقت کنید! گاهی اوقات غفلت می‌کنید و چوبش را می‌خورید و بعداً می‌گویید چرا این‌طور شد؟

کسی که رأی نداده است فرصت را برای دیگری با رأی اشتباه فراهم می‌کند. دیگران را آگاهی بدهید که با بصیرت رأی بدهند. رأیی بدهند که بتوانند در قیامت پاسخگو باشند.

 

خودکفایی حتی در ساخت ابزار جنگی

امروز ایران برای دشمنان یک تهدید است. قرآن می‌گوید: با قدرت و توان کامل در برابر دشمن ظاهر شوید.

برخی ناامیدانه می‌گویند: قدرت در دست انسان‌های زورگو است و آن‌ها هر زمانی بخواهند جنایت می‌کنند.

ما می‌گوییم: به همین خاطر در برابر این دشمن باید قوی بود. او باید از ما حساب ببرد.

 

مسئولان، حمایت مردم را پای خودشان نگذارند

مردم ما شریف هستند و در بزنگاه‌ها خودشان را نشان دادند. آن‌ها نهم دی به صحنه آمدند. معنایش این است که بار مسئولین ما سنگین شد. مسئولین نیز این حضور در صحنه را به‌حساب حمایت از شخص نکنند. مردم از اصل نظام و اسلام دفاع می‌کنند و در راهپیمایی‌ها حضور میلیونی دارند.

مردم هستند و مسئولین نیز باید مراقب باشند.

10
09
08
01
07
06
05
04
03
02

برنامه اصلی پیامبر (ص)

اگر کسی بخواهد برنامه پیامبر (ص) را در این 23 سال بداند به پنج آیه اول سوره علق مراجعه کند. بخوان بنام خدایی که تو و دیگر مخلوقات را خلق کرد.

معلوم می‌شود پیامبر (ص) آمده است تا کار فرهنگی کند و مردم را با خدا آشنا کند. اگر مردم از خدا فاصله بگیرند همین اوضاعی می‌شود که الآن دنیا با آن دست‌به‌گریبان است.

مبلغ باشیم

پیامبر (ص) مبعوث شده است تا با یاد خدا سخن بگوید و تبلیغ کند. ما همین کار پیامبر را در جمع خانواده و محافل اجتماعی انجام بدهیم. گاهی اوقات دوستان دور هم هستند با نام خدا آنچه را که می‌دانیم بگوییم.

اصلاح فرهنگ

اولین دستوری که خدا به پیامبر (ص) می‌دهد دستور فرهنگی است. اگر فرهنگ، اصلاح شد جامعه اصلاح می‌شود. امروز در همین آشفته‌بازار خیلی‌ها می‌توانند به دیگران کمک کنند ولی نمی‌کنند. اگر ما مسلمانان پسرفت داشتیم به خاطر این است که بر اساس فرهنگ اسلامی عمل‌نکرده‌ایم.

اقتصاد و گسترش نماز

اگر نماز توسعه پیدا کرد مشکلات اقتصادی حل می‌شود. در هر 28 موردی که نماز و زکات در قرآن با هم آمده است ابتدا بر نماز تأکید شده است؛ یعنی اگر فرهنگ مردم درست شد حقوق مالی خود را نیز می‌پردازند.

اقامه یا قرائت نماز؟

یکی از نشانه‌های اقامه نماز این است که حالت قبل از نماز با حالت بعدازآن متفاوت باشد که اگر نباشد نرمش است و نماز نیست.

اگر همان حقد و کینه و خودخواهی و حق کُشی و رعایت نکردن حق‌الناس باقی باشد این نماز نیست.

احساس مسئولیت

در دولت کریمه امام زمان (عج) به‌گونه‌ای می‌شود که هر فردی رضایت دارد اگر برادر مسلمانش نیاز مالی داشته باشد به‌اندازه نیازش از جیب او پول بردارد.

یعنی در اموال خود نسبت به یکدیگر احساس مسئولیت می‌کنند.

ضعف فرهنگی در شرایط امروز

آیا در این شرایط کسانی نیستند که به مردم کمک کنند؟ دولت، مسئول است ولی آیا ما مردم نیز مسئول نیستیم؟ همه مسئول هستیم.

این مشکلات به خاطر این است که در ساختار فرهنگی‌مان مشکل داریم. اگر بدانیم در این دنیا امانت‌دار هستیم مردم نسبت بستگان خودشان، بی‌توجه نیستند.

سخن و سکوت بجا

اگر حرف زدن برای خدا باشد ارزش است. پیامبر (ص) فرمود: خدا چند توصیه به من کرد.

«أَنْ يكون نطقي ذكرا وصمتي فكرا نظري عِبْرَةً»

هر وقت حرف می‌زنم سخنم ذکر باشد؛ یعنی مردم را بیدار کند. باعث نشود شبهه و ابهام مردم بیشتر شود. اگر سکوت هم می‌کند آمیخته با تفکر باشد و اگر نگاه به مردم نیز می‌کنم آمیخته با عبرت باشد.

رابطه فرهنگ و توسعه

خداوند رشد بشریت را از طریق توسعه فرهنگ قرار داده است. او قدرت دارد انسان را بدون معلم و پیامبر و تلاش به‌جایی برساند ولی ابا دارد که کارها را از غیر راه خودش انجام بدهد. اگر انسان بخواهد به موفقیت برسد باید زحمت بکشد و مسیر را طی کند.

دانش و دانشمند واقعی

امام صادق (ع) فرمود: من علم را در چهار مطلب یافتم:

1- «خودت را بشناسی»؛ عالم کسی است که ضعف و عجز و ناتوانی‌اش را خوب بشناسد.

2- «خدا را بشناسی»؛ ببینید نسبت به سال گذشته خدا را بهتر شناخته‌اید یا نه؟

3- «وظیفه‌ات را بشناسی»؛ بدانیم خدا از ما چه انتظاری دارد؟

4- «آسیب‌ها را بشناسی» بدانی چه چیزی تو را از خدا و دین جدا می‌کند.

11
12
10
09
08
07
06
05
04
01

هماهنگی والدین در تربیت فرزند

جوانی به من مراجعه کرد و گفت: مقطع لیسانس هستم ولی نماز بلد نیستم. گفتم: چطور الآن یاد نماز افتادی؟ گفت: پدرم بی‌اعتنا به نماز بود ولی مادری معتقد داشتم. این‌ها یکدیگر را خنثی می‌کردند؛ مادرم توصیه به نماز می‌کرد و پدرم مسخره می‌کرد.

بدترین حالت تربیتی این است که زن و شوهر با هم موافق نباشند و یکدیگر را ضایع کنند. به همین خاطر است که باید در انتخاب همسر دقت کرد.

لحظات جان دادن مادر، بالای سرش بودم. به من وصیت کرد نماز بخوان. زمانی که به یاد حرف مادر می‌افتم وحشت سراسر وجودم را می‌گیرد. آمده‌ام تا نماز یاد بگیرم.

اهمیت حفظ ایمان

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: اگر خدا برای انسان‌های با تقوا اجل معینی قرار نداده بود آن‌ها حتی به‌اندازه یک‌چشم بر هم زدن نیز مایل به ادامه زندگی نبودند؛ زیرا اولاً دوست دارند زودتر به نتیجه پاکی‌شان برسند ثانیاً می‌ترسند فردا پاکی الآن را از دست بدهند.

در تاریخ، زیادند کسانی که دوران خوب و درخشانی داشتند و در دورانی دیگر، زندگی خود را تباه کردند.

پیوسته از شیطان به خدا پناه ببرید.

نشانه ایمان و توکل

معنای پناه بردن به خدا فقط در گرفتاری‌های زندگی نیست. هرکسی که خدا نعمت بیشتری به او داده است باید بیشتر به خدا پناه ببرد. مدیران باید بیشتر به خدا پناه ببرند؛ زیرا در معرض خطر هستند. ثروتمندان، علما و دانشمندان، دکترها و مهندس‌ها، معلم‌ها و پدران و مادران بیشتر در معرض خطر هستند. هرچه بیشتر به شما می‌دهند باید توکل به خدا بیشتر داشته باشید.

چرا خدا به ما کمک نمی‌کند؟

ما رو به خدا نمی‌آوریم می‌گوییم چرا گرفتاریم؟ من به وظایفم نسبت به آفریدگارم عمل کردم که خدا عمل نکرد؟ به نمازمان بی‌توجه هستیم؛ واجبات و رضایت الهی در حاشیه است و گناه در متن زندگی است آن‌وقت توقع داریم خدا در یک گرفتاری با گفتن یک «یا رب» ما کن‌فیکون کند.

جایگاه بنده نزد خدا

جبرئیل بر پیامبر (ص) نازل شد و عرض کرد: خدا می‌فرماید: به بندگان من بگو اگر می‌خواهید بدانید جایگاه شما نزد من چیست؟ به خودتان مراجعه کنید. ببینید من نزد شما چه جایگاهی دارم؟

به همان اندازه که برای خدا ارزش و احترام قائل هستید نزد خدا ارزش و احترام دارید. شب عروسی، شب یلدا، جلسات فامیلی خدا را در نظر می‌گیرید یا رضایت مردم؟ اگر خدا را در نظر گرفتید بدانید که «زیر هر یا رب تو لبیک ما است»

نشانه استجابت دعا

شخصی به امام صادق (ع) عرض کرد: از کجا بفهمیم دعای ما مستجاب می‌شود؟ امام فرمودند: شرط استجابت دعا، انقطاع از غیر خدا است ؛ یعنی اگر از خدا می‌خواهی، بقیه را کنار بگذار! خدا را مسبب بدان و تلاش هم بکن و بندگان خدا را وسیله بدان.

شرط خدا برای یاری بندگان

خدا می‌فرماید: « وَ إِنِّي لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً ثُمَّ اهْتَدى‌»

  • من می‌بخشم ولی کسانی را که توبه کنند و از اشتباهاتشان پشیمان شوند.
  • ایمان بیاورند و کار شایسته انجام دهند.

محال است کسی واقعاً کار برای خدا انجام دهد و او جواب ندهد. خدا زیر بار هیچ بنده‌ای نمی‌ماند.

یاد ما در همه حال

راوی به امام سجاد (ع) عرض کرد: ما را دعا کنید. گرفتاری و مشکل داریم. امام فرمود: دعا می‌کنیم ولی چرا در گرفتاری‌هایتان به یاد ائمه هستید؟

چرا وقتی مشکل ندارید و سالم هستید و فقر ندارید یاد از اولیاء نمی‌کنید؟

بالاترین قدرت

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: دو جا خدا را خوب شناختم:

  • جایی که امیدی به انجام کار نبود و انجام شد؛
  • جایی که امید صد در صد به انجام کار داشتم و انجام نشد.

خدا می‌خواهد نشان بدهد که قدرت مافوقی هست. توکل یعنی بیزاری جستن از نیرو و توانایی خودت. پول و سلامتی و مقام و آبرو و عزت، تو را سرگرم نکند و به این‌ها دل نبند!

مجری رزق

انسان‌های متوکل در رزقشان مجری را فقط خدا می‌دانند. یک‌وقت نگویید امروز روز خوبی بود و کاسبی خوبی کردم. مشتری را از خدا بدانید! پول را از لطف او بدانید! سلامتی را از او بدانید. امام سجاد (ع) می‌فرماید: «وأنتَ دَلَلتَني عَلَيكَ ودَعَوتَني إلَيكَ ، ولَولا أنتَ لَم أدرِ ما أنتَ» توفیقات را از او بدانید و بخواهید. اگر مسجد می‌روید و نماز می‌خوانید این توفیق طاعت و عبادت را از او بدانید.

رزق یا مال؟

هیچ‌کدام از شما نمی‌دانید رزق شما در خوردن امروز چیست؟ بنده میتی را دیدم که روی سنگ غسال‌خانه گذاشتند و غسال، دست در دهان او کرد و لقمه غذا را بیرون آورد. آن لقمه رزقش نبود.

برخی فکر می‌کنند هر چه پول بیشتر باشد رزق نیز بیشتر است؛ درحالی‌که رزق همان بهره‌ای است که از دنیا می‌برید حتی اگر مال زیادی نداشته باشید. دارایی برخی کم است ولی توفیقات زیادی دارند؛ برخی ثروتمند هستند و واجب الحج می‌میرند.

حد توکل

شخصی از امام صادق (ع) پرسید که حد توکل چیست؟

امام فرمود: «ان لا تخاف مع الله شیئا»

اگر توکل تو بالا رفت از غیر خدا نمی‌ترسی. این‌که از همه می‌ترسیم به این دلیل است که توکل نداریم. اگر کسی از خدا ترسید به توکل می‌رسد؛ تهدیدها، تشویق‌ها و تطمیع‌ها او را عوض نمی‌کند.

کسانی که از خدا می‌ترسند همگان از آن‌ها حساب می‌برند؛ اما اگر از خدا نترسیدی از همه می‌ترسی.

08
06
07
05
04
03
02

پیامبری مردمی و برخاسته از متن جامعه

پیامبر (ص) نمی‌نشست تا مردم به سراغ او بیایند. خودش به سراغ مردم می‌رفت.

مسئولین نیز باید همین‌گونه باشند. باید با مردم همراه باشید.

در یکی از نقاط شیراز سخنرانی می کردم. دیدم شهردار منطقه نیز حضور دارد. بنا به وظیفه از ایشان تشکر کردم. شهردار باید بین مردم باشد.

امام می‌فرمودند: اگر با مردم همراه باشیم مردم را می‌فهمیم ولی اگر جلوتر حرکت کنیم مردم را نمی‌فهمیم و اگر عقب‌تر حرکت کنیم مردم ما را نمی‌فهمند.

نگران از سختی‌های مردم

سختی‌های مردم بر پیامبر (ص) سخت بود. وای به مسلمانیِ کسی که سر آرام بر بستر بگذارد و از مشکلات دیگران باخبر باشد. این مسلمانی نیست.

چه مشکلات فرهنگی و چه مشکلات اقتصادی برای پیامبر سخت بود. درد مردم را درد خودمان بدانیم.

تو کز محنت دیگران بیغمی نشاید که نامت نهند آدمی

تقسیم شادی‌ها با مردم

انسان‌های باتقوا شادی‌ها و خوشی‌های خود را با مردم تقسیم می‌کند و اندوه را در خود نهفته نگه می‌دارد.

ولی انسان‌های بی‌تقوا اندوهشان را با مردم تقسیم می‌کنند و هر چه ناخوشی و ناراحتی و مریضی و نداری دارد را برای دیگران تعریف می‌کند و دارایی‌ها و امکانات و خوشی‌هایش را برای دیگران بازگو نمی‌کند.

اندوه مؤمن از مشکلات فرهنگی و اقتصادی

انسان باتقوا مشکلات مردم را که می‌بیند ناراحت می‌شود. این نشانه سلامت انسان است.

من از بینوایی نیم روی‌زرد غم بینوایان رخم زرد کرد

وای بر کسی که فقر را ببیند و بی‌تفاوت باشد! بی‌حجابی را ببیند و لذت ببرد! وای بر مسلمانی که گناه را ببیند و کیف کند! چه مسلمانی است که نافرمانی با خدا مرا را خوشحال کند؟ مجلس معصیتی که قلب امام زمان را آزرده می‌کند لذت ببرم. من مسلمانم؟

گوسفند سوزن خورده

در روایت داریم که در آخرالزمان مؤمن مانند گوسفند سوزن خورده است. روز بروز تحلیل می‌رود تا از بین برود. گناه را ببیند آب می‌شود. در جامعه معصیت می‌بیند متأثر می‌شود؛ و نشانه ارادت واقعی به خدا و رسول نیز همین است. اگر توهین به محبوب انسان را متأثر نکند باید در ارادت خودش شک کند.

اگر به پدر یا مادرمان توهین کنند آشفته می‌شویم توهین به خدا را ببینیم و آشفته نشویم؟

خستگی‌ناپذیر در هدایت انسان‌ها

از هدایت یکدیگر خسته نشوید! اگر نمی‌توانید حرف بزنید پولتان که کار می‌کند. یک سی دی یا یک کتاب بخرید و به کسی هدیه کنید.

شنیدم که جوان غیرمسلمانی گفت: یک کتاب از حسین بن علی (ع) به دستم رسید. حسین بن علی (ع) مرا مسلمان کرد.

ما بچه‌های خودمان را رها کرده‌ایم. همسایه و فامیل را رها کرده‌ایم. پیامبر (ص) به قبایل عرب می‌رفت او را سنگ‌باران می‌کردند با بدن مجروح برمی‌گشت ولی خسته نمی‌شد.  حتی در آخرین لحظات زندگی فرمود: مرکب و پوستی بیاورید تا بنویسم چیزی را که بعد از من دچار گمراهی نشود. در آن ساعت‌ها هم به فکر هدایت مردم بود.

مهربان نسبت به مؤمنین

تنها شخصی که خدا دو ویژگی خودش را به وی نسبت داده، پیامبر اسلام است. از خصوصیات حضرت این است که نسبت به مؤمنین رئوف و رحیم است.

رئوف به کسی می‌گویند که نسبت به زیرمجموعه خودش محبت دارد. مدیر، پدر و مادر، تاجر رئوف کسی است که نسبت به فرمان‌بردارانش محبت دارد و رحیم کسی است که به پشیمانان از گناه محبت دارد.

رسول‌الله (ص) بعد از جنگ احد با دهان خون‌آلود حتی نسبت به مشرکان و جاهلان دعا کرد: «اَللَّهُمَّ اهدِ قَومی فَإنَّهُم لا یَعلَمون.»

کریمان با بدان هم بد نکردند کسی را از در خود رد نکردند

البته در برابر ظالمین باید شدید بود.

10
09
08
07
06
05
04
03
02
01

همین مشکلات اقتصادی برای برخی ثواب است

آدم‌هایی که فقیرند ولی اخلاق خوبی دارند. مشکلات مالی دارد ولـی در خانـه بداخلاقی نمی‌کند

اگر به خاطر مسائل مالی نمازش قضا نمی‌شود خدا به او ثواب می‌دهد. ولی برخی به خاطر نوسانات

اقتصادی با خدا بیگانه می‌شوند. این هم حاصل نمی‌شود مگـر این‌کـه توکل انسان به خدا قوی باشد آدم‌هایی که تهی‌دست هستند ولی از حال خودشان شکات نمی‌کنند خدا به آن‌ها ثواب می‌دهد. در فقرش خدا را شکر می‌کند. معتقد است ما تلاش خودمان را کردیم خداوند

این‌گونه پذیرفته است تو تسلیم است. همین فقر برای او ثواب می‌شود.

رابطه عبادت و برخی از گرفتاری‌ها

عارفی می‌گفت: همیشه فکر می‌کردم چون گرفتارم به عبادت نمی‌پردازم اما فهمیدم که چون به عبادت نمی‌پردازم عقب هستیم حق هم همین است.

بخش عمده‌ای از گرفتاری‌های ما این است که آنجا وقت نگذاشتیم که اینجا عقب هستیم.

نشانه‌های فقری که عقوبت است

انسان‌های بداخلاق اگر فقیر شدند فقر مکافات بداخلاقی او است؛

اگر فقیری نافرمانی خدا را کرد این فقر مکافات بداخلاقی او است. چقدر با خدا همراهی کردیم که خدا همراهی نکرد؟

فقرایی که زیاد شکایت می‌کنند و قضای الهی را با نگاه سخط آمیز می‌بینند؛

آدم متوکل به خدا تسلیم است. فرق او را در محراب عبادت می‌شکافند و می‌گوید: «فزت و رب الکعبه»

مراتب توکل

پایین‌ترین مرتبه توکل این است که اعتماد و اطمینان برخی انسان‌ها به خداوند همانند اعتماد به یک وکیل لایق و کارآمد است؛

دسته دوم مانند اعتماد بچه‌های خردسال به مادر است. برخی، امر خدا را انجام می‌دهند و می‌گویند خدا دلسوز ما است و دنبال بینه و برهان نمی‌گردند.

عالی‌ترین مرتبه توکل این است که انسان در برابر خدا برای خودش هیچ اراده‌ای فرض نکند؛

 

هرچه مشکلات بیشتر، لحظات شیرین‌تر

وقتی عاشق خدا شدی سختی‌ها هر چه بیشتر باشد لذت در زندگی‌ات بالاتر است.

وقتی پای بچه‌های شیرخواره آلوده می‌شود مادران با چه رغبتی پای آلوده متعفن بچه را تمیز می‌کنند؟ دیگران که این عشق را ندارند بینی خود را می‌گیرند و از اتاق بیرون می‌آیند.

مادر، عاشق است. بچه بیمار است و مادر تا صبح نمی‌خوابد. این عشق مجازی است اما اگر عشق حقیقی شد دیگر از مشکلات مالی گلایه نمی‌کند.

آفت علم و ثروت و قدرت

هر کار خوبی در عالم آفتی دارد. آفت عزت و آبرو، تکبر است. اگر سواد و علم و ثروت پیدا کردی مراقب باش متکبر نشوی. عبدالملک مروان زمانی که پدرش خلیفه بود هرکسی می‌خواست او را ببیند در مسجد پیدایش می‌کرد. روزی آمدند و به او گفتند پدرت مرد و تو خلیفه شدی. او که در حال قرآن خواندن بود قرآن را بوسید و بست و گفت: «هَذَا فِراقٌ بَینی وَ بَینک» روز جدایی من با قرآن فرا رسید. رفت و در دنیا غرق شد.

وظیفه ثروتمندان و صاحبان قدرت

هرچه خدا به شما بیشتر می‌دهد باید بندگی‌تان بیشتر شود. نشان بدهید ظرفیت و صلاحیت آن را دارید. هر چه خدا به افراد پولدار ثروت بیشتر می‌دهد باید بیشتر انفاق کنند. هر چه مقام و عزت بیشتر می‌دهد باید فروتنی و تواضع بیشتر داشته باشند

آفت قرائت قرآن

از آفت‌های قرائت قرآن، خودنمایی است. کسی قرآن بخواند تا به دیگران نشان دهد که سواد دارد و می‌تواند قرآن بخواند یا صدای زیبایی دارد. آفت دیگر، کسب درآمد از این طریق است که در روایات نهی شده است. آفت دیگر قرآن رقابت‌های منفی است؛ بخواهم خودم را نشان دهم که از دیگری بهتر می‌خوانم. آفت دیگر قرائت قرآن فریب مردم است. آفت دیگر قرآن تفسیر به رأی است، تفسیر باید مستند و منتسب به مقام عصمت و شخص پیامبر باشد.

پناه بردن به خدا، حتی هنگام خواندن قرآن

خدا به پیامبر (ص) می‌فرماید: «فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ»

اگر قرآن می‌خوانی حواست جمع باشد. پیامبر هستی ولی در حال تلاوت قرآن نیز به خدا پناه ببر.

بنده در مسجدالحرام دیدم که حاجی داشت ناسزا می‌گفت.

حواسمان باشد! حتی در هنگام قرائت قرآن نیز به خدا پناه ببر.

به شیطان یقین دارم

به شخصی گفتم حواست باشد گناه نکنی. گفت: به ما شک داری؟ گفتم: به خودت خیلی

اطمینان داری. اگر به تو هم شک نداشته باشم به شیطان یقین دارم که پای تو ایستاده است.

شیطان، عابد و عالم را عاقبت به شر کرد. خیلی مغرور نشوید که نماز می‌خوانید و مسجد می‌آیید. در همه حال باید به خدا پناه برد.

شیطان تا عقیده‌ات را نگیرد رهایت نمی‌کند.

شیطان قطعاً حریف انسان‌های متوکل نمی‌شود.

08
01
07
06
05
04
03
02

شرط توجه خدا به انسان

«فَاذْكُرُونِی أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُواْ لِی وَلاَ تَكْفُرُونِ» اگر می‌خواهی فراموش نشوی خدا یادت نرود.

امروز معضل بزرگ جامعه بشری فراموش کردن خدا است. یک انسان ذاکر مؤمن متدین واقعی را پیدا کنید که خدا او را رها کرده باشد. البته این‌که خدا با ما است معنایش این نیست که اول میلیارد شوید. اگر فقیر هم باشد در اوج فقر، بی‌نیاز از خلق است؛ یعنی خدا فراموشت نمی‌کند.

شرط یاری خدا

«إِن تَنصُرُواْ اللَّهَ یَنصُرْكُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ» می‌خواهید در کارها نمانید کارهای خدا را زمین نگذارید.

امروزه آسیب‌هایی که می‌بینیم مربوط به ترک کردن اوامر الهی است؛ جاهایی که باید حرف بزنیم ساکت هستیم. نماز واجب را آشکارا می‌خوانیم و می‌گذاریم مردم ببینند؛ البته نه برای ریا. خمس و زکات واجب را با افتخار می‌دهیم.

شرط زیاد شدن نعمت

زبانتان را به حمد الهی عادت دهید تا نعمت شما زیاد شود. « لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ »

اگر مصیبت یا نقصانی هم به شما رسید باز هم خدا را حمد کنید.

برخی از ما ناسپاسی می‌کنیم. زبان تشکر نداریم؛ حتی در کانون خانواده و اجتماع.

شرط خدا در عمل به تعهدات

خدا عمل به تعهداتش را در وفای به عهد بندگان قرار داده است. برای برخی، نماز در حاشیه است و واجبات مالی را نمی‌پردازد اما انتظار دارد که اگر یک‌قدم برداشت خدا ده قدم بردارد؛ خدا طرف معامله او شود و ارزش‌افزوده به اموال او بدهد.

 در وفای به عهد نسبت به پروردگار سستی می‌ورزیم که پاسخی دریافت نمی‌کنیم.

شرط محبوبیت نزد خدا

خدا دوست داشتن خودش را در تبعیت از پیامبر قرار داده است. برخی می‌گویند عاشق خدا هستیم ولی کاری به نماز و پیامبر و اهل‌بیت نداریم. این‌ها دروغ می‌گویند. خدا می‌فرماید: «قُل ان كنتم تُحبّون اللهَ فاتّبعونی یُحببكمُ اللهُ و یغفِر لَكُم ذُنوبكم»

فقر، مانع ازدواج

زمان پیامبر نیز فقر مانع ازدواج بوده است اما خدا می‌فرماید جوانان تشکیل زندگی بدهند و اگر فقیر باشند من آن‌ها را بی‌نیاز می‌کنم.

یکی از راه‌های پولدار شدن ازدواج است؛ به‌شرط این‌که برای خدا باشد نه از روی هوس و خوش‌گذرانی؛ نه این‌که تنها به خاطر پولدار بودن پدر دختر یا فقط زیبایی یا ملاک‌های دیگر باشد.

این‌قدری که به پول داماد معتقدیم و دل بستیم به وعده خدا دل نبستیم.

قرآن می‌فرماید جلو بروید تا مشکل حل شود

راه های پولدارشدن

بر اساس روایات چند کار است که اگر انسان با اعتقاد انجام دهد پولدار می‌شود:

اول: ازدواج کردن - دوم: صدقه دادن - سوم: مداومت به ذکر استغفار - چهارم: مداومت به ذکر صلوات بر محمد و آل محمد

اگر کسی معتقد به این‌ها باشد و تنها لقلقه زبان نباشد خدا به وعده‌اش وفا می‌کند.

پاداش اصلی خدا

شخصی از امام صادق علیه‌السلام سؤال کرد: خدا بندگان خالص خود را به نعمت‌های بهشتی وعده می‌دهد. مگر باغ و چشمه و همسر در همین دنیا نیست؟ مگر ما برای رسیدن به این‌ها عبادت می‌کنیم؟

امام فرمود: مجالست با ما آل محمد بزرگ‌ترین پاداش بهشتی‌ها است.

ممکن است در مجلسی عزیز صاحب‌نفس باتقوایی کنار دست شما نشسته باشد. حتی اگر از شما پذیرایی نکنند ساعت‌ها از هم نشینی با او لذت می‌برید.

 خدا می‌فرماید: بالاترین پاداشی که می‌دهیم «أُولئِک الْمُقَرَّبُونَ» نزد خدا محبوبیت پیدا می‌کنند.

09
08
01
07
06
05
04
03
02

نتیجه غفلت از یاد خدا

بعضی از ما با یک تب کردن دنیا را  آخر می بینیم؛ با یک نوسان اقتصادی، شب خوابمان نمی برد؛ قیمت ها کم و زیاد می شود خودمان را می بازیم. چون همه چیز را همین ها می بینیم و از یاد خدا غافل می شویم.

 

حرص پسندیده

پیامبر (ص) در خدمت به مردم و تربیت آنها، حریص بود.  اگر حرص در هدایت قرار بگیرد پسندیده است؛ همانطور که در ثروت اندوزی، ناپسند است.

رسول الله(ص) بعضی را با یک سخن و برخـی را با چنـد سال تلاش کـردن به راه می آورد. روحیه‌ای تلاش‌گر در هدایت و ارشاد مردم داشت.

حالا انتظار داریم با یک صحبت کردن، افراد با ما همراه شوند. 

 

قدرتمندترین انسان‌ها

اگر با خدا وصل باشید خم به ابرو نمی‌آورید؛ حتی اگر یک شهر از شما روی برگرداند. این کـه حرف ما را نمـی خرنـد یـا فلان جـا امر به معروف کردیـم و مسخـره کردنـد یا نهـی از منکـر کردیـم و توهین کردنـد و خودمـان را باختیم به این دلیل است که ضریب توکل ما پایین است.

قرآن می فرماید: به آنها جواب بدهید که «حسبی الله» خدا برای ما کافی است.

 

نگو که وضعم بد است

شخصی خدمت امام صادق (ع)گفت: من تهیدستم. امام فرمودند: وضعت خوب است.

عرض کـرد: چطور می فرمایید که وضع من خوب است؟

امام فرمودند: چقدر حاضری بگیری تا از خدا و ما اهل البیت (ع) دست بکشی؟

عرض کرد: یابن رسول الله! بخدا سوگند! دنیا را با شما عوض نمی کنم.

امام فرمودند: پس نگو که وضعم بد است.

این ایمان است. با خدا بودن، سرمایه گرانبهایی است.

 

برخی انحرافات، نا امیدتان نکند!

اگر دیدیـد برخـی از دین بر می گردنـد نباید روحیه شمـا را به هم بزند. این مساله امـروز

و دیروز نیست. قرآن به پیامبر می فرماید: اگر تو را ترک کردند بگو: خدا با ما است.

نترس! ادر همه دوره های تاریخ هم رویش بوده و هم ریزش.

نهایتاً مانند ابراهیم (ع) در برابر یک امت می شوید.

حق با کسی است که با خدا است و نباید در خودش شک کند.

 

خدا بزرگتر است

اگر می گوییم «الله اکبر» باید به این جمله اعتقاد داشته باشیم؛ نه این که در زندگی فراموش کنیم. اگر خدا اکبر است باید او را بر رضایت خلق، بزرگتر بدانیم و رضایت او را در همه حال ترجیح دهیم.

خدا را بر درخواست خطایی که از تو می کنند اکبر بدان!

 

رمز غلبه بر همه مشکلات

توکل بر خداوند، رمـز غلبه بر همه مشکلات است. حداقـل اگر نمی توانیـم برطرف کنیـم بـا آرامش بـا آن برخـورد می کنیـم. مشکل و درد و کسالت وجود دارد ولـی تـوکـل آن را شیرین می کند.

                   مصداق این بیت می شود که

اگر با دیگرانش بود میلی / چرا ظرف مرا بشکست لیلی

 

علت اضطراب‌ها

توکل به این معنا نیست که انسان کار نکند بلکه باید باور داشته باشد که همه کارها به دست خدا است و ما انسان ها وسیله هستیم. یکی از آثار توکل، آرامش در انسان ها است و این  اضطراب که در جامعه می بینیم مردم مانند انسان های سر درگم می دوند و به کارهای اضافی اشتغال پیدا کرده اند به این دلیل است که توکل ها ضعیف است.

 

رمز پیروزی در کارها

اگر کسی به خدا توکل کرد حتی در حالت بیماری، فقر و انزوا نیز احساس شکست و اضطراب نمی کند و در نهایت آرامش و طمأنینه است؛ «أَلا بِذِكرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ القُلُوبُ»

طراحی و پشتیبانی توسط گروه نرم افزاری رسانه