جلسه چهاردهم از مجلس چهارده معصوم(ع) در محضر امام زمان(عج)
- بازدید: 299
استاد شیخ علیرضا حدائق روز چهارشنبه 8 اسفند 97 در ادامه مبحث «خوش اخلاقی» از سلسله مباحث «سیمای پیامبر در قرآن» به نکات مهمی درباره اهمیت اخلاق از منظر آیات و روایات اشاره کردند.
مهم ترین مطالب:
بدهید! میدهم
خدا در بیش از 90 مورد در قرآن کریم میفرماید: انفاق کنید! بدهید! من نیز میدهم ولی تنها در یک مورد، شیطان ما را ترسانده است و میگوید: نده که گدا میشوی! «الشَّيطانُ يَعِدُكُمُ الفَقرَ»
موقع انفاق میترسیم؛ دستمان میلرزد و وسوسه شیطان ما را باز میدارد.
مؤمنان راستین اولاً اخلاق خوب دارند و ثانیاً سخاوتمند هستند.
تقویتکننده کفر
پیامبر اکرم (ص) فرمود: زمانی که کفر، خلق شد از خدا تقاضا کرد که مرا تقویت کن!
نیروی امدادی کفر چیست؟
خدا نیز او را با بخل و بداخلاقی تقویت کرد.
مردم! بخل و بداخلاقی انسان را در مسیر ناسپاسی و ارتداد و کفر میبرد.
دهانش را باز میکند و چهار تا حرف علیه خدا میزند.
کسانی که بخل و سوء خلق دارند کفر را تقویت میکنند.
اخلاق؛ عزت یا ذلت
امام علی (ع) فرمودند:
«رُبَّ عَزيزٍ اذَلَّهُ خُلْقُهُ وَ رُبَّ ذَليلٍ اعَزَّهُ خُلْقُهُ»
چه بسیارند انسانهای عزیزی که اخلاق بد، آنها را ذلیل کرده است و چه بسیارند انسانهای ذلیلی که اخلاق خوبشان آنها را عزیز کرده است.
اخلاق خوب چیست؟
اخلاق یعنی میانهروی در سه جا:
1- در عقلانیت؛ اگر خدا عقل و شعور داده است سوءاستفاده نکنم. میتوانم سر مردم کلاه بگذارم و نگذارم؛ همچنین سادهلوح نیز نباشم.
2- در غضب؛ افراط در آن، انسان را عصبانی مزاج میکند و تفریط در آن او را ترسو و زبون میکند؛ اما اعتدال، انسان را شجاع میکند و به وقتش مهربان است.
3- شهوت؛ لطف خدا است و اگر انسان مدیریتش کند بهواسطه آن بهجایی میرسد که ملائکه خادم او میشوند. افراط در شهوت، همان شهوترانی است و تفریط در آن موجب افسردگی و انزوا میشود. اسلام، اعتدال در شهوت را عفت میداند. انسانهای با عفت از شهوتشان درست استفاده میکنند.
تعریف عقل
راوی به امام صادق (ع) عرض کرد: عقل را برای ما تعریف کنید.
آیا عاقل آن کسی است که کلاهبرداری میکند؟ جنس را چند برابر میفروشد؟ با تدلیس و تقلب کار میکند؟
امام فرمود: عقل یعنی هرچه زیاد میشود بندگی خدا در شما زیادتر میشود و آخرت نگری شما بیشتر میشود. عاقل واقعی کسی است که مطیعتر نسبت به خداست.
راوی پرسید: پس آن چیزی که در معاویه بود چه بود؟
آقا فرمود: آن چیزی که در معاویه بود مکر و خدعه و نیرنگ بود. شبیه به عقل است ولی عقل نیست و برخی آن را زرنگی میدانند.
ظلم به بییاور
یکی از نصیحتهای ناب امام حسین (ع) با امام سجاد (ع) در آخرین لحظات زندگی این بود: پسرم! بپرهیز از ظلم به کسی که هیچکس جز خدا را ندارد.
مردم! بترسید از کسی که دستش بهجایی بند نیست؛ از کسی که راه دادگاه را بلد نیست؛ از کسی که نرخ بازار در دستش نیست.
- بازدید: 975
استاد شیخ علیرضا حدائق روز دوشنبه 6 اسفند 97 که مصادف با شب میلاد حضرت فاطمه زهرا (س) بود در سخنانی با بررسی وضعیت زنان جهان معاصر بعثت رسول الله (ص)، به اهمیت جایگاه حضرت خدیجه (س) و حضرت فاطمه (س) نیز اشاره کرد.
مهم ترین مطالب:
شخصیت زن امروز، مرهون تلاش های دیروز رسول الله (ص)
شخصیت، اعتبار، هویت، ارزش و قداست زن امروز، مرهون تلاش های دیروز پیامبر (ص) است؛ نه تنها در این مملکت بلکه در سراسر دنیا.
این حرف از روی تعصب نیست بلکه با مطالعه وضعیت زنان جهان معاصر رسول خدا (ص) قابل اثبات است.
وضعیت زنان در ایران قبل از اسلام
ایرانیان قبل از اسلام، اعتقاد داشتند زن تا در خانه پدر است حق انتخاب ندارد و زمانی که به خانه شوهر رفت نیز مثل یک کالا می رود. در دوره هخامنشیان و ساسانیان، حق انتخاب شوهر نداشت. هر که را پدر انتخاب میکرد دختر نیز باید می پذیرفت.
وقتی سفره غذا پهن میشد زن حق غذا خوردن نداشت تا شوهر و فرزندان و مهمانانش از آن غذا بخورند و او از باقیمانده غذای آنها میخورد.
این همان ایرانی است که سابقه تمدن هزار ساله داشته است.
وضعیت زنان در مصر قبل از اسلام
مصر از کشورهای متمدن معاصر با پیامبر (ص) بود. در آن مملکت نیز برای زن ارزش و اعتبار قائل نبودند.
اگر خشکسالی میشد و آب رود نیل، کم میشد کشاورزهای اطراف نیل، دختران جوانشان را زیور میکردند و لباس زیبا میپوشیدند و در جریان رود نیل غرق میکردند تا آب نیل به حالت سابق برگردد.
در روز جشن رسمی خود، زیباترین دختر مصری را به عنوان عروس نیل میآراستند و در مسیر آب رود نیل غرق میکردند؛ یعنی برای آب، ارزش قائل بودند ولی برای دختر و پاره تنشان هرگز.
وضعیت زنان در هندوستان قبل از اسلام
در هندوستان اعتقاد مردم این بود که زن بعد از فوت شوهر، حق زندگی ندارد و اگر شوهر میمرد، زن او را زنده زنده به آتش میکشیدند.
در تاریخ هند آمده است که امیری از امرای هند، 27 زن داشت. زمانی که مُرد، 26 زن او را زنده زنده با شوهر سوزاندند. یک زن را زنده نگه داشتند؛ زیرا باردار بود. صبر کردند تا زایمان کند و بعد از وضع حمل او را نیز سوزاندند.
وضعیت زنان در عربستان قبل از اسلام
در سرزمین حجاز، زنده به گور کردن دختران، سنت بود و دختردار بودن را ننگ و عار میدانستند.
خدا میفرماید: روز قیامت از این دختربچههایی که بیگناه فقط به جرم دختر بودن زنده زنده دفن شدند سوال خواهد شد که به کدامین گناه کشته شدید؟
آنقدر دختر زنده به گور شد که نسل زن رو به انقراض رفت و ازدواج دسته جمعی با یک زن، رواج یافت و هیچ کس نیز زیر بار فرزند متولدشده نمیرفت.
وضعیت زنان در اروپا
در همین ایتالیای پر ادعای امروز تا ابتدای قرن هیجدهم میلادی بر اساس قوانین مدنی شان معتقد بودند زن، حق مالکیت ندارد بلکه تمام اموال یا متعلق به پدر است یا شوهر.
در همین فرانسه پرادعای امروز معتقد بودند تمام زنها دارای روح پلید و خبیثی هستند به استثناء حضرت مریم (س).
این در حالی است که بر اساس آیه 32 سوره نساء، زنان همان مردان میتوانند مالک اموال شوند؛ زنان همان اندازه میتوانند رشد کنند که مردان میتوانند. اگر سخن از ایمان و صدقه و درستکاری و اعتکاف و مانند است زن و مرد با هم تفاوتی ندارند.
کوثر و ابتر
سوره کوثر به یمن وجود حضرت زهرا (س) نازل شد. فرزندان پسر پیامبر (ص) میمردند. خدا فرمود: به تو ابتر میگویند؟ ما از این دختر، تو را پرآوازه میکنیم.
ائمه معصومین (ع) و ساداتی که در سراسر دنیا افتخار انتساب به پیامبر (ص) رادارند از طریق حضرت زهرا (س) است.
امروز از نسل ابوجهل یک نفر را پیدا کنید. معاویه صفتها هستند ولی از نسل معاویه و منصور دوانیقی و ابولهب کسی را سراغ دارید؟
دو کار و دو مزد خدیجه (س) - 1
خدا به خاطر دو کار بسیار مهم، دو مزد به حضرت خدیجه (س) داد؛
کار اول: حضرت خدیجه (س) کارآفرینی میکرد. در دوران جاهلیتی که تضمین مالی و امنیت اقتصادی نبود و پول را میگرفتند و برنمیگشتند با ثروت خود، چرخه اقتصادی را راه میانداخت.
بر پشت بام خانه او گنبدی از مخمل سبز برپا شده بود و هرکه جویای کار بود خانه خدیجه (س)، عَلَم بود.
خدا نیز به پاس این خدمت بزرگ او، بهترین بنده در نظام خلقت را شوهر او کرد.
دو کار و دو مزد خدیجه (س) - 2
کار دوم: در شب ازدواج با پیامبر (ص) در اتاق حجله، صندوقچه چوبی را جلوی حضرت گذاشت و گفت: این صندوقچه، حاوی کلید تمام انبارهای ثروت من است که متعلق به شما است و من نیز کنیز شما هستم.
آیا ما اینطوری پای دین هستیم؟
تا آخر ایستاد و بیست سال پیامبر (ص) این ثروت را خرج جامعه کرد. در راستای آزادسازی برده ها و حل مشکلات اقتصادی مردم هزینه شد.
خدیجه! به خاطر ما، اموال و آبرویت را صرف پیامبر (ص) کردی ما یک گوهر یک دانه بنام فاطمه (س) در نظام خلقت داریم که افتخار مادریاش را به تو میدهیم.
برجسته ترین زن تاریخ بشریت
پیامبر (ص) خطاب به حضرت فاطمه (س) فرمود: «یا فاطمه! انت سیدة نساء العالمین»
در همه ابعاد عبادت، تقوا، علم، شجاعت، سخاوت، تربیت اولاد، شوهرداری، در ادب و تکریم نسبت به پدر، مهرورزی نسبت به مردم و دفاع از ولی جامعه و امام مظلوم برجسته ترین بانو است.
- بازدید: 686
استاد شیخ علیرضا حدائق در ادامه سلسله مباحث «سیمای پیامبر (ص) در قرآن» به مساله «اخلاق خوش» به عنوان یکی از مهم ترین ویژگی های پیامبر اشاره کرد و ضمن تشریح آیه 157 سوره آل عمران به نکات مهمی در این زمینه اشاره کرد.
مهم ترین مطالب:
شش درس مهم و پنج ویژگی اخلاقی پیامبر
شناخت خدا در دو موقعیت
امام علی (ع) میفرماید: من خدا را در دو جا خوب شناختم:
اول: جایی که امید صددرصد به انجام کاری کردم و نشد.
دوم: جایی که هیچ امیدی به انجام کار نداری و میشود.
فهمیدم یک دست غیبی در کار است.
«عَرَفتُ اللّهَ سُبحانَهُ بِفَسخِ العَزائِمِ ونَقضِ الهِمَمِ»
ببخش تا خدا ببخشد
گاهی اوقات، ضریب گذشت ما پایین است. اگر کسی از ما عذرخواهی میکند نمیپذیریم ولی دستور است که ببخش تا خدا نیز ببخشد.
به دستور قرآن برای او نیز دعا کنید؛ یعنی اگر شخصی آمد و گفت: غیبت تو را کردم، بگوییم تو را بخشیدم و برای او نیز دعا کنیم.
بر اساس آیه 157 سوره آلعمران
نرمش با مردم؛ هدیهای الهی
آنهایی که بااخلاق و نرم هستند، لطف خدا است.
پیامبر (ص) فرمود: شبیهترین شما به من، خوشاخلاقترین شما است و من خوشاخلاقترین افراد به خانوادهام هستم.
به قول مرحوم آیتالله حائری (ره) اگر میخواهید بدانید چقدر آدم خوبی هستید ببینید اگر در خانه امام جماعت شوید زن و بچهتان به شما اقتدا میکنند؟
بر اساس آیه 157 سوره آلعمران
خلوت بهتر از جلوت
بندههای خوب خدا، خلوتشان بهتر از جلوتشان است؛ زیرا میخواهند در انظار مردم، ریا نکنند ولی در خلوت خودشان، حالات معنوی دارند.
آنکسی که خانم و فرزند و نزدیکانش او را قبول دارند معلوم است که انسان موفقی است.
مهربان با زیردست
از ویژگیهای یک مدیر موفق این است که به کسانی که برایش زحمت میکشند مهربان است.
دقیقاً افراد خشن و تندخو، مردمدارهای خوبی نیستند و مردم مجبور هستند آنها را تحمل کنند.
برخی در دوران مسئولیتشان همه به آنها احترام میگذارند و وقتی مسئولیت تمام میشود هیچکس به آنها نگاه نمیکند و از آنطرف، هستند مدیرانی که کارمندانشان از رفتن آنها ناراحتاند.
موفقیت در پرتو اخلاق
امام علی (ع) فرمودند: مردم! بهگونهای زندگی کنید که وقتی با مردم هستید از بودن شما بهره و لذت ببرند و وقتی رفتید احساس کنند که چیزی را ازدستدادهاند.
از شما نظر یکی کمتر / وز شمار خرد هزاران بیش
امروز اگر مسئولین، تجار و کسبه، روحانیون، پدران و مادران میخواهند موفق باشند باید اخلاق داشته باشند.
خوشاخلاقی و تبلیغ دین
امروز بهاییت و مسیحیت تبشیری، کار خودشان را با اخلاق، پیش میبرند. حتی شیطانپرستها با استفاده از حربه اخلاق، جوانهای ما را دور میکنند.
گاهی برخی از ما مسلمانها با بداخلاقی، دیگران را دفع میکنیم.
لذا مردمداری در پرتو اخلاق است.
مسئول مردمی
یکی از مشکلات ما این است که برخی از مسئولین ما اتصال و ارتباط با مردم ندارند. شما نمایندگان و مسئولینتان را کمتر در میان مردم میبینید.
بهندرت میبینید که مسئولی خودش را معرفی کند و بگوید اگر در این جمع کسی مشکل دارد، من هستم.
دَرِ پُشتی
امام رضا (ع) به فرزندشان امام جواد (ع) میفرماید: وقتیکه از منزل خارج میشوی از دری رفتوآمد کن که مردم منتظر تو هستند و مقداری پول همراه خود ببر تا به نیازمندانی که به تو مراجعه میکنند بدهی. مبادا حرف غلامان را گوش کنی که بر سبیل خیرخواهی توصیه به رفتوآمد از در دیگر میکنند.
اساس حکومت اسلامی بر مبنای محبت و ارتباط با مردم است.
مدیر موفق
مدیریت صحیح، باید با عفو و عطوفت همراه باشد؛ هم تشویق و هم تذکر و تنبیه باشد.
برجستهترین مدیر عالم، رسولالله (ص) است که خدا میفرماید: موفقیتهای تو در پرتو عطوفت با مردم است.
حالا اگر زیرمجموعهات تمرد و نافرمانی کردند و بعداً پشیمان شدند و عذرخواهی کردند ببخش!
پدر موفق کسی است که اگر فرزند اشتباه کرد سختگیر نباشیم.
محدودهی عفو
امام علی (ع) فرمود: «العَفوُ عَنِ المُقِرِّ لاعَنِ المُصِرِّ عَفو» جایی ببخشید که طرف اعتراف به اشتباه میکند؛ نه کسی که اصرار بر اشتباه خود دارد.
در برابر خدا نیز همینطور است. راوی از امام صادق (ع) پرسید: توبه مقبول کدام است؟ امام (ع) فرمود: نشانه توبه مقبول این است که خطاهای گذشته را دیگر تکرار نکنی.
دعا در حق بدان
مرحوم آیتالله والد (شیخ محمدرضا حدائق) همیشه به من توصیه میکردند: یکی از کارهای تو در اماکن زیارتی این باشد در حق کسانی که به تو بدی کردند دعای به مغفرت کن!
این خیلی حرف است. این در حالی است که ما نفرین میکنیم.
در دعاهایمان جهنم را پر نکنیم. نفرین، جهنم را پر میکند و این موجب خوشحالی شیطان است. دعا به هدایت کنید که رسولالله را خوشحال میکنید.
بر اساس آیه 157 سوره آلعمران
تکرار مشورت
مشورت پیامبر (ص) در جنگ احد جواب نداد ولی خدا میفرماید: دوباره با آنها مشورت کن!
خدا یک درس مهم به قاطبه مسلمین میدهد که ارزش مشورت را با ناکامیهای مقطعی نادیده نگیرید.
مشورت کنید حتی با کسانی که از مشورت گذشته نتیجه خوب نگرفتید.
حتی اگر به نتیجه نرسیدید، اصل مشورت زیر سؤال نمیرود.
- بازدید: 839
استاد شیخ علیرضا حدائق در ادامه سلسله مباحث «عوامل آرامش بشر در زندگی» در روز دوشنبه 29 بهمن 97 با اشاره به آیه 38 سوره روم به مساله «صله رحم» پرداخت و این مفهوم و مصادیق آن را تشریح کرد.
مهم ترین مطالب:
ارحام چه کسانی هستند؟
رحم عبارتاند از مجموعه بستگانی که از طریق مادر و پدر به ما نسبت دارند. لذا فامیلهای نسبی رحم هستند ولی فامیلهای سببی رحم نیستند؛ مثلاً خواهرزن برای شوهر خواهر و با جناقها نسبت به یکدیگر، رحم نیستند.
معاشرت با قاطع رحم
امام باقر (ع) به امام صادق (ع) میفرماید: از پدرم این نصیحت را گرفتم که با پنج گروه اصلاً رفاقت و دوستی و همسفری نکن! که یکی از این پنج گروه، قاطع رحم است؛ زیرا خدا در سه جای قرآن قاطع رحم را لعنت کرده است.
کسی که برای پدر و مادر خودش ارزش قائل نیست یقین بدانید که برای شما نیز ارزش قائل نیست.
قطعاً شما نزدیکتر از پدر و مادر و برادر نسبت به او نیستید.
طول عمر و آبادانی زیاد در صلهرحم
اهتمام به صلهرحم توسعه در رزق و آرامش در زندگی میآورد
امام علی (ع) میفرماید: «عَلَيكُم بِصَنائِعِ الإِحسانِ، وحُسنِ البِرِّ بِذَوِي الرَّحِمِ وَالجيرانِ؛ فَإِنَّهُما يَزيدانِ فِي الأَعمارِ، ويَعمُرانِ الدِّيارَ»؛ اگر کسی صلهرحم کند و با همسایه رابطه خوبی داشته باشد هم عمرش زیاد میشود و هم شهرها و دیارها آباد میشود.
این آشفتهبازار، به خاطر این است که با یکدیگر رابطه خوبی نداریم.
انفاق شکرانه نعمت
به هر جا رسیدید و هر چه به دست آوردید متعلق به خدا است؛ سواد، زیبایی، اعتبار، سلامتی، قدرت و شهرت همه از او است.
خدا به پیامبر (ص) میفرماید: حق ذی القربی را از اینهایی که به تو دادیم بده!
این پول و مقام و شهرت را از کجا آوردی؟ اگر خدا زیر بار تو را نمیگرفت یک کلمه یاد نمیگرفتی و الآن هم اگر یک تلنگر بزنند و آلزایمر بگیری حتی غذا خوردن را فراموش میکنی.
نگاه امانت، رمز آرامش
آنهایی که نگاهشان به دنیا، نگاه امانت است هر چه خدا به آنها بدهد مغرور نمیشوند و هر چه خدا از آنها بگیرد مأیوس نمیشوند.
بعضیها اگر دنیا را در دامنشان بریزید ذرهای تغییر نمیکنند. بگویند هر جه داری را میخواهیم از تو بگیریم باز هم تغییر نمیکند.
اول خویشاوندان
در بحث انفاق و رسیدگی به ضعفا، اقربا و خویشاوندان مقدم بر بقیه هستند.
اگر میخواهید کار خیر کنید ابتدا در فامیل و بستگانتان باشد.
اول به داد اینها برسید!
در زکات فطره میفرمایند: اگر در فامیل، نیازمندی سراغ دارید به دیگران ندهید. اگر نبود در همسایه و اگر نبود در شهر و اگر نبود در شهرهای دیگر هزینه کنید!
فقر و کوتاهی ثروتمندان
اگر دیدید فقیری گرسنه و برهنه ماند و دینش را به خاطر فقر از دست داد به خاطر این است که بخشی از ثروتمندان، وظایف خود را انجام نمیدهد.
به شکرانه اینکه الحمدلله دستت باز است و خدا به تو لطف کرده است این لیاقت را زمینه ترقی خودت قرار بده و حقوق خویشاوندان نیازمند را پرداخت کن!
انفاق بیمنت
مراقب باشید هیچگاه در انفاق منت نگذارید و اذیت هم نکنید.
امام علی (ع) میفرماید: انسان کریم وقتی کار شایسته انجام میدهد آن را وظیفه خود میداند و طلبکار نیست.
تازه میگوید بدهکارم وظیفه خود را انجام دادهام؛ دینی بود آن را ادا کردم.
کمیته امداد در عصر ظهور
اگر امروز به کمیته امداد نیاز داریم به این دلیل است که ما مسلمانان به وظایف عمل نمیکنیم.
در دوران امام زمان (عج) فرد فرد مردم دنبال نیازمند میگردند تا به او کمک کنند ولی امروزه باید دنبال یک فرد خیر بگردید تا به نیازمند کمک کند؛ یعنی کار کاملاً برعکس است.
عوارض بالا شهر برای پایینشهر
اسلام حامی مستضعفان است. چند سال پیش در جلسهای گفتم: یک دیدگاه اشتباه در شهرداریهای کشور است که عوارض بالای شهر را خرج بالای شهر میکنند و عوارض پایینشهر را خرج پایینشهر میکنند.
این یعنی روز بروز قسمتی که مرفهاند، مرفهتر و قسمتی که فقیرند فقیرتر شوند اما جنوب شهر توان ساخت ساختمانهای گرانقیمت و پاساژهای آنچنانی ندارند و چون ندارند عوارضی نیز نمیپردازند و اگر با این وضع باشد خدمترسانی به آنها کمتر میشود.
از خدا و قرآن بیاموزید که میفرماید خمس و زکات را از ثروتمند بگیرید و خرج فقیر کنید.
پول، وسیله تقرب به خدا
بعضی بهغلط، تکاثر اموال را ارزش میدانند ولی ارزش این است که حق فقرا را از اموال خودت خارج کنی.
یکی از وسایل تقرب به خدا، درست استفاده کردن از پول است.
امام علی (ع) میفرماید: «نِعمَ المَالُ الصّالِح لِلرَّجُلِ الصّالح» ثروت خوب آن است که در اختیار انسانهای ارزشمند قرار بگیرد.
آخرت خوب را باید از دنیای خوب رقم زد.
فقرزدایی؛ وظیفه همگانی
قطعاً همه ما در راستای فقرزدایی بهاندازه امکاناتمان وظیفه داریم.
خدا از یک مسئول کشوری انتظارات کشوری دارد و از یک مسئول جزء انتظارات در حد خودش. از میلیاردر در حد خودش و از افراد دیگر بهاندازه خودشان.
انفاق، وظیفه همگان است؛ هم اغنیاء و هم فقرا. یک فردی بهاندازه یکلقمه و فرد دیگر بیش از آن مکلف است.
قاطع رحم همسر
بالاخره ممکن است با برخی از بستگان همسرتان، اختلافاتی داشته باشید ولی همسر خود را از رفتوآمدهای خانوادگی خودش محروم نکنید!
اگر قاطع رحم شدیم ملعون خدا میشویم؛ چراکه خدا در قرآن، این افراد را لعنت کرده است.
- بازدید: 904