کسانی که با شما زاویه دارند چند دسته هستند؛ بعضیها از روی نادانی حرفهایی میزنند. نمیداند و جهل دارد. نسبت به خدا یک حرفی میزند. نسبت به پیغمبر یک صحبتی میکند. عناد هم ندارد ولی جاهل است و نادان است. دو تا جمله برایش میگویی، یک دفعه متنبّه میشود و یکدفعه متوجه میشود. یک دسته، اینها شک و تردید سبب مخالفتشان شده است. تردید دارد، شک دارد. بالأخره، یک حرفهایی را بر زبان جاری میکند. اینها را هم باز باید به دادِ اینها رسید. اینها عنادِ ذاتی ندارند با دین! عنادی با خدا ندارد. این پاک است. بخشیها هم دیدهاید که مخالفتان هستند. یک مقدار حسودند. و لذا میگویند حسود را تحریکش نکن. آن کسی که میفهمی روی حسادت دارد حرف میزند، حساسش نکن. اینها آداب قرآنی است. و حسود، اگر یک وقت آمد گفت پشیمانم، بگذر از او.
بخشی از مخالفتها به خاطر حفظ موقعیت و رفاه و کامیابیهای دنیایی، قرآن میفرماید از اینها اعراض کنید. بعضیها با شما مخالفت دارند چون دنبال دنیاپرستی هستند. و أعرض عنمهم.
و اما یک بخشی هست. یک بخش دیگر هم کارشکنیهایی که به دنبال تضعیف ایمانِ مردم هستند، بعضیها میخواهند دینها را ضعیف کنند و مخالفتشان از روی جهل نیست و از روی نادانی نیست و از روی شک و تردید نیست. اصلاً برنامه دارد که دین را از تو بگیرد. با اینها چه باید کرد؟ قرآن میفرماید: «لا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَ النَّصارى أَوْلِياءَ» (سوره مائده/ آیه 51). قرآن تبیین میکند که اینها را دوست نبینید! اینها دنبالِ این هستند که دینِ شما را بگیرند.
و یک گروه دیگر هم هستند که مخالفتها و دشمنیهای اینها، میآید به صحنهی عمل؛ نبرد مسلحانه. اینجا قرآن میفرماید: « فَمَنِ اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَىٰ» (سوره بقره/ آیه 194) آن کسی که با اسلحه آمد، با اسلحه با او برخورد کن.