بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد الله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبیّنا حبیب اله العالمین اباالقاسم المصطفی محمد و علی أهل بیته الأئمة الهداة المهدیِین لا سیّما بقیّة الله المنتظر حجة ابن الحسن العسکری عجل الله تعالی فرجه الشریف.
عرض سلام و احترام خدمت همهی عزیزان بیننده و شنونده داریم. سخن پیرامون ورع بود که یکی از وظایف فردی در حوزهی رفتار برای منتظرانِ امام زمان بود.
در این فرصت، آثارِ ارزشمند ورع را از منظر روایات با شما عزیزان مطالبی را در میان خواهیم گذاشت.
یکی از برکات پارسایی و دوری از گناه، که گاهاً عزیزانی از ما سؤال میکنند که اگر کسی پاک شد و گناه نکرد و درستی و راستی را پیشهی خود کرد، به چه امتیازاتی خواهد رسید؟ انسانهایی که از گناه فاصله میگیرند، چشمِ آنها، زبانِ آنها، دستِ آنها، ثروتِ آنها، زندگیِ آنها، آلوده و آغشته به حرام نیست، چه توفیقاتی برای آنها رقم خواهد خورد؟
یکی از برکات پاکی و ورع و پاکدامنی، علی علیهالسلام میفرماید: «ثَمَرَةُ الوَرَعِ صَلاحُ النَّفسِ و الدِّينِ» (غرر الحكم: 4636)، دینِ شما درست میشود و نَفسِ شما اصلاح خواهد شد. هم دینِ شما؛ مجموعهی رفتار و اعمالی که انجام میدهید و هم نَفسِ شما؛ یعنی جانِ شما، به برکتِ این ورع اصلاح خواهد شد. تأثیر ارزشمند ورع هم بر جانِ انسانهاست و هم بر دینِ انسانهاست.
ما اگر ادعای دینداری میکنیم، دینداریِ سالمی خواهیم داشت. فقط شعار نمیدهیم. متأسفانه ما میبینیم امروز در جامعه که بعضیها مدعی فضائلی هستند ولی خود، در رفتار، آنها را عمل نمیکنند. جامعهی اسلامی که متأسفانه در بعضی از بخشها آسیبهایی را میبینیم در حوزهی اخلاق، در حوزهی اقتصاد، در حوزهی خانواده، در مسائل حقوقی، اینها همه ناشی از بیورعی است. شما یک انسان با ورع را نخواهید یافت که با ورع باشد و از لحاظ عمل به دستورات دینی، ضعیف عمل کند. یا اینکه به دیگران آسیب برساند. پس کسانی که رعایتِ ورع میکنند هم نفسِ آنها نفسِ سالمی خواهد شد و هم دینِ آنها، دینِ پاک و سالمی خواهد بود. این یک نکته. در روایت، در سخن دیگری در غررالحکم مولای متقیان میفرماید: « اَلْوَرَعُ يَحْجُزُ عَنِ اِرْتِكَابِ اَلْمَحَارِمِ» (غررالحکم/ ج 1/ ص 77) ورع، مانعِ ارتکاب حرامها میشود. کسانی که خدا را در نظر میگیرند و از خدا میترسند و این خداترسی سبب میشود که اینها را از نافرمانیِ خدا باز میدارد، خودِ این ترسِ از پروردگار و نظارتِ الهی، انسان را از محارم و نافرمانیهای الهی باز میدارد و دور نگه میدارد.
نکتهی دیگر؛ امیرالمؤمنین میفرماید: « مَعَ الوَرَعِ يُثمِرُ العَمَلُ» (غرر الحكم : 9739) کسانی که پاکدامناند و با ورعاند، اعمالِ آنها به بار مینشیند یعنی به نتیجه میرسد. قطعاً هر کسی که میخواهد نتیجهی کارهای نیکِ خودش را ببیند، باید رعایت کند که این ورع را در زندگیِ خودش به کار بگیرد. خدا رحمت کند مرحوم آیت الله حاج شیخ حسنعلی نخودکی، از مرحوم حاج شیخ نقل میکنند که یکی از بزرگان نقل نموده بود که امتیاز آقای حاج شیخ حسنعلی نخودکی این بود که از اسماء، استفاده میکرد و آثارش را نگه میداشت؛ یعنی اگر دعایی میخواند و ذکری میگفت، نمازی، عبادتی، این را خراب نمیکرد و ضایع نمیکرد. عزیزان، خودِ بیورعی و خودِ بیتقوایی سبب ضایع شدن اعمال انسانها میشود و باطلشدنِ کارهای نیکِ انسانها. لذا در این سخن علی علیهالسلام میفرماید عملِ شما به بار مینشیند و نتیجه میدهد درصورتیکه شما ورع داشته باشید. اینکه بعضیها هم گلایه میکنند که ما عبادت زیاد کردهایم و ذکر زیاد گفتهایم و فلان زیارت را و فلان کار را سالهاست انجام میدهیم ولی نتیجه نمیگیریم، یک جهتش این است که ما وقتی رعایت ورع نکردیم، اعمالِ خودمان را ضایع میکنیم. آقای حاج شیخ حسنعلی نخودکی را می گویند ایشان از اسماء استفاده میکرد و آثارش را نگه میداشت یعنی اگر نمازی میخواند یا ذکری میگفت، این را تباه نمیکرد. با گناه، ضایع نمیکرد.
در جایی دیگر علی علیهالسلام در غررالحکم میفرماید: « لاَ يَزْكُو اَلْعِلْمُ بِغَيْرِ وَرَعٍ» (غررالحکم/ ج 1/ ص 778) علم، بدونِ پارسایی پاک نمیشود. ما حتی اگر نتیجهی علم خودمان، دانش و اندوختههای خودمان را بخواهیم بفهمیم و به آن برسیم و دریافت کنیم، راهِ به ثمر رسیدنِ حقیقت علم، این است که انسان، پارسایی را پیشه کند و گناه انجام ندهد. قطعاً آن دانشمند، آن پزشک، آن روحانی، آن آموزش و پرورشی و فرهنگیای که برای خدا تحصیل کرده و برای خدا تدریس میکند و برای خدا آموخته، این از برکاتِ این علم بهره میگیرد. علم برای او دیگر حجاب نمیشود و ظلمت نمیشود. علم میشود نور.
و نکتهی دیگر؛ علی علیهالسلام میفرماید: « مَنْ زَادَ وَرَعُهُ نَقَصَ إِثْمُهُ» (غررالحکم/ ج 1/ ص 610) هرچه پاکی انسان و پاکدامنی انسان و ورع انسان افزایش یابد، گناه انسان کاهش میِیابد. یعنی به همان نسبت که ما به خدا نزدیک میشویم، از شیطان و منویات شیطانی دور خواهیم شد.
نکتهی پایانی را هم اشارهای کنم که مولای متقیان میفرماید: «وَرَعُ الْمَرْءِ يُنَزِّهُهُ عَنْ كُلِّ دَنِيَّةٍ » (غررالحکم/ ص 275) ورعِ هر انسانی و پاکیِ هر انسانی سبب میشود که او را از هر پستی به دور دارد. انسانهایی که خدا را در نظر میگیرند و با ورعاند، انسانهای پست و دَنیای نخواهند شد و نَفسِ شریفی خواهند شد.
لذاست که یکی از ویژگیهای انسانهای منتظر در حوزهی اخلاق فردی و رفتاری، رعایت ورع در جمیع شئونات زندگی است که نفع این پاکی و پاکدامنی را خودِ انسانها در همهی حوزهها، از جمله حوزهی سلامتِ دین، حوزهی سلامت جسم، دوری از گناه، بارور شدنِ اعمال ما و علمِ ما علمِ مفیدی قرار گرفتن و ما را از هر پستی و کوتاهی دور داشتن و بازداشتن است.
توفیقات همهی عزیزان را از خداوند مهربان خواستارم. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.