بعضی از عرفا، تعبیری دارند که من عرض می‌کنم خدمتتان. می‌گویند: اگر برای نَفْسَت برنامه ندهی، نَفْس به تو برنامه می‌دهد. یعنی چه؟ یعنی حاج آقا! اگر مدیریت نکنی خودت را، نَفْسَت مدیریت می‌کند تو را. آن‌وقت یک حرف‌هایی می‌زنی که شیطان می‌پسندد. یک جاهایی تو را می‌بینند که شیطان می‌پسندد در آن‌جاها باشی. چرا؟ چون خودت از خودت غافل شده‌ای.
امیرالمؤمنین به امام حسن فرمود: پسرم! اِجعَلْ مِن نفسِكَ علی نفسِكَ رَقيبا (غرر الحكم و درر الكلم، التميمي الآمدي، عبد الواحد بن محمد، ج۱، ص۱۴۴٫): خودت مراقبِ خودت باش. خودت کشیکِ نفس خودت را بکش. الآن عزیزان ببینید در بیماری‌های جسمی، کسانی که خودشان مراقبِ خودشان هستند، درمان می‌شوند. قند دارد؟ مراقب است؟ غذا به او تعارف می‌کنند، می‌گوید: این غذا داخلش قند است و من نمی‌خورم. این شخص، درمان می‌شود. چربیِ خون دارد، مراقب است. اما آن کسی که خودش از خودش غافل است و با این‌که بیمار است، خوراکی را می‌خورد که به ضرر اوست. با همین بی‌احتیاطی‌ها و بی‌مراقبتی‌ها می‌میرد. همان‌طوری که در درمانِ جسم مراقبت، رمزِ سلامتی است، در درمانِ روح هم مراقبتِ روح، رمز سلامتی است. لذا امیرالمؤمنین می‌فرماید قلبی که فارغ شده یعنی غافل شده‌ایم از او و رهایش کرده‌ایم. این قلب شروع می‌کند به دنبال کارهای بد می‌گردد.
