بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیّدنا و نبیّنا حبیب إله العالمین اباالقاسم المصطفی محمد و علی أهل بیته الطّیبین الطاهرین لا سیّما بقیةالله المنتظر حجة ابن الحسن العسکری عجل الله تعالی فرجه الشریف.
با عرض سلام و احترام و ادب خدمت تمامی بینندگان و شنوندگان عزیزِ برنامه‌ی روز جمعه و امام عصر. ان‌شاءالله که خداوند توفیق درک دولت کریمه‌ی حضرتش را به همه‌ی ما تفضّل و عنایت بفرماید.
سخن در جلسات گذشته، پیرامون وظیفه‌های خاصی که همه‌ی ما مردم و پیروان حضرت و منتظران حضرت در دوران انتظار و عصر غیبت متوجه ماست و به عهده‌ی ماست.
یکی از وظایف عمومی همه‌ی ما، دعای برای فرجِ امام عصر است. که خیلی از دعاها هم که از ناحیه‌ی معصومین یا خودِ حضرت رسیده، مثل زیارت آل‌یس و دعاهای دیگر، سوق داده شده‌اند مردم به این سمت که ما این وظیفه را فراموش نکنیم و برای فرج حضرت دعا کنیم.
اولاً من نکته‌ای را در رابطه با دعا خدمت شما عزیزان عرض کنم: نقش دعا در روح و روان انسان‌ها. در روایتی، رسول خدا فرمود: «توسلوا بسلاح الأنبیاء» به اسلحه‌ی انبیاء متوسل و متمسک بشوید. عرض کردند: یا رسول‌الله! و ما أسلحة الأنبیاء؟ اسلحه‌ی پیامبران کدام است؟ پیامبر فرمود: «الدعاء». دعا، سلاح انبیاست.
در روایت دیگر داریم: «اَلدُّعَاءُ تُرْسُ اَلْمُؤْمِنِ». دعا برای مؤمن مثل سپر است. همان‌طور که سپر، جانِ انسان‌ها را از تیرها و آسیب‌ها حفظ می‌کند، دعا هم روح انسان‌ها را از گزند آسیب‌های اخلاقی و شبهات اعتقادی حفظ می‌کند و روح انسان را تقویت می‌کند.
باز در روایت داریم که از امام علیه‌السلام نقل شده که: «ا لدُّعَاءُ أَنْفَذُ مِنَ السِّنَانِ» نفوذ و اثر دعا، از نیزه بیش‌تر است. یعنی کاربرد دعا و تأثیرگذاری دعا، از آن نیزه، اثرش بیش‌تر است.
اینجا، این سؤال مطرح می‌شود که این تشبیهاتی که در روایات از پیامبر و ائمه ذکر شده، دعا را تشبیه به اسلحه کرده‌اند؛ دعا را تشبیه به سپر کرده‌اند؛ دعا را تشبیه به نیزه کرده‌اند، این‌ها جزء ادوات جنگی است. دعا، یعنی خلوت و یعنی انس با خدا، یعنی در آن حالت معنوی و روحی ارتباط با خدا برقرار کردن؛ درحالی‌که سلاح‌های جنگی، یعنی روبه‌روشدن با دشمن، میدان جنگ، معرکه‌ی نبرد؛ این‌ها چه تناسبی با هم می‌تواند داشته باشد؟
عزیزان، ما انسان‌ها در دو جبهه درگیریم؛ یک جبهه‌ی جنگ درونی و یک جبهه‌ی جنگ برونی. جبهه‌ی جنگ درونی ما که پیغمبر از آن به «جهادِ اکبر» یاد می‌کند، از آغاز تکلیفِ ما شروع می‌شود تا نفسِ آخرِ زندگیِ ما ادامه دارد. کسی که 80 سال زندگی کرده، سنِ زیرِ تکلیفش را کسر کنید، باقی‌مانده‌ی عمر، در میدان جنگ بوده. و این جهادِ اکبر، یعنی جهادِ با درون، جبهه‌ی جغرافیایی‌اش به وسعت کره‌ی زمین است. یعنی شما هر کجا باشید: در مسجد، در خانه، در خیابان، در اداره، در اتاق دربسته، در مقدس‌ترین مکان‌ها و در مقدس‌ترین زمان‌ها، این جبهه برای شما باز است و یک جنگی است که به وسعت جغرافیای زمین و به وسعت تمامیِ دوران زندگیِ شما. جنگی است که پیر و جوان هم نمی‌شناسد؛ در جوانی، در حالِ جنگید. در پیری، در حالِ نبردید. جنگی است که سالم و بیمار نمی‌شناسد. در هر حالی از شرایط جسمانی‌تان این جبهه‌ی جنگ برقرار است و دشمنی طرفِ شماست که برخلاف جنگ‌های بیرونی که هم زمان آن‌ها محدود است و یا خصم را انسان شکست می‌دهد و یا شکست می‌خورد، در این جنگِ درونی، بالأخره، مصالحه‌ای نیست و قرارداد و توافقنامه‌ای نیست. یا شکست باید بدهی یا شکست بخوری. چون طرفِ شما، شیطان است.
خب در یک جنگ داخلی که دشمنی مثل شیطان یا هوای نفس، روبه‌روی ماست، بهترین سلاح، دعاست. که پیغمبر می‌فرماید سلاح انبیاء، دعا هست و توسل به اسلحه‌ی انبیاء پیدا کنید. اینجا نقش دعا خودش را نشان می‌دهد و ارزش دعا را ما در این مقام برخورد می‌کنیم که انسان‌هایی که با دعا مأنوس‌اند، در غلبه‌ی عقل بر هوای نفس، این‌ها انسان‌هایی موفق و کارآمد هستند.
بحث ارزش دعا، ما با دعا کردن، روحِ خودمان را پالایش می‌دهیم؛ روحِ خودمان را از گزندِ آسیب‌ها حفظ می‌کنیم و در پیوندِ معنویِ با خدا و با اولیاء، انسان در برابر وسوسه‌های شیطانی و مکائد شیطانی، مقاوم‌سازی می‌کند در روح خود. اینجاست که ما در سخنی از وجود مقدس ولیّ عصر، از توقیعات شریف حضرت داریم که حضرت فرمود: «فأَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِكَ فَرَجُكُم» خودِ آقا فرمودند زیاد دعا کنید برای تعجیلِ در فرجِ من، که این دعای شما، برای خودِ شما فرج است. ما بعضاً این اشتباه را هم مردم می‌کنند که اگر کارِ خیری را انجام دادند، به مخاطب خودشان خیر رسانده‌اند. علی علیه‌السلام می‌فرماید هر کارِ نیکی که شما انجام می‌دهید، اثر اولیه‌ی آن کار نیک برای خودِ شماست؛ یعنی آثارش را خودِ شما می‌بینید. ما اگر به عنوان یک تکلیف در عصر غیبت برای امام زمان دعا کردیم برای فرجش، طبق سخن امام عصر در توقیع مبارک و نامه‌ی حضرت، برای خودِ ما گشایش اتفاق می‌افتد. گشایش به این معنا که روحِ ما، با به یاد بودنِ امام زمان، یک روح قوی می‌شود؛ در برابر وسوسه‌ها، در برابر گناهان و آسیب‌ها، روحی که به یادِ امام زمان است، روحی مقاوم. و ضمن اینکه اگر این دعای ما هم به اجابت رسید و توفیق درک دولت کریمه‌ی امام زمان برای ما رقم خورد، قطعاً این هم یک توفیق مضاعفی است و یک فرج بیش‌تری است که ما در دورانی زندگی را ادامه بدهیم که عدالت، بر جهانِ هستی حاکم شده؛ ظلم برچیده شده؛ مردم در نهایتِ انصاف، پاکی و درستی در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند.
در ادامه‌ی این بحث دعای برای حضرت، من یک شبهه‌ای هم اینجا جواب بدهم که بعضی‌ها می‌گویند: آیا دعا کردن برای حضرت، چه دعا برای سلامتی حضرت و چه دعا برای فرج حضرت، مگر امام زمان به دعای ما نیاز دارد که ما برای سلامتیِ او دست به دعا برداریم؟ یا فرج حضرت را مگر دستِ ماست که ما این کار را بکنیم؟
گرچه، گذشته، ما در بحث یکی از فلسفه‌های غیبت حضرت عرض کردیم که مردم باید به آمادگی برسند. و خودِ این پیوندهای روحی و ارتباط‌های معنوی، زمینه‌ساز آمادگی را در انسان‌ها ایجاد می‌کند. ما اگر امام خود را فراموش نکنیم و روز و شب به یاد او باشیم، خودِ این به یاد بودن، در ما ایجادِ آمادگی خواهد کرد. و این دعای ما، دیگران را هم به این سمت و سو هدایت خواهد کرد.
اما دعای ما برای سلامتیِ حضرت؛ مسلماً امام زمان را خداوند، حافظ است. و ما چه دعا بکنیم و چه دعا نکنیم، خدا، نگهدارِ امام زمان است. اما این دعای برای سلامتیِ حضرت، یک نوع ادب، یک نوع میثاق، یک نوع ارتباط معنوی ما با ولیّ عصر که به عنوان وظیفه‌ی خود می‌دانیم.
من مثالی را عرض کنم: پدرِ بنده، مادرِ بنده، مربیِ بنده، یا اینکه پزشک معالج، کسی که در حقِ ما یک خدمتی کرده و وظیفه‌ای را انجام داده، چه‌بسا انتظار تشکر و سپاس را از ما ندارد ولی ما اخلاقاً وظیفه داریم که از زحمات آن فرد تشکر کنیم.
آفریدگارِ هستی، پروردگار، نیازی به نماز ندارد. بعضی‌ها می‌گویند اگر خدا احتیاجی ندارد، پس چرا نماز بخوانیم؟ قطعاً این حرف، حرف عبثی است که کسی بگوید: نماز بخوانید چون خدا محتاج است!
ما نماز می‌گزاریم، چون شاکرِ نعمت الهی هستیم. چون ما باید وظیفه‌ی سپاسگزاری و بندگی را به محضرش نشان بدهیم.
دعا هم برای سلامتیِ حضرت از همین مقوله است؛ امامی که، رهبر انسانیت است و امامی که ضامن سلامت روح و اندیشه و جامعه است و امامی که به تعبیر امام هشتم «الإمام الوالد الشفیق» پدرِ مهربانِ امت است، ما وظیفه داریم برای این امام، دست به دعا بلند کنیم.
یک نکته‌ی دیگر را هم من در بحث دعا برای فرج امام زمان اضافه کنم خدمت شما عزیزان، و آن این است که ما فقط بسنده نباید بکنیم به الفاظ. که ما کلامی را فقط بر زبان جاری کنیم و بگوییم: «اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج». و بگوییم به همین اندازه، کافی است. دعایِ برای سلامتی حضرت «أللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحجّة بن الحَسَن» و تا آخر همین دعا را خواندن، کفایت است یا اینکه توصیه شده در روایات ما، دعا کنید برای فرج حضرت، یک پیام عالی‌تری دارد. قطعاً عزیزان ما باید توجه داشته باشند اگر ما دعا می‌کنیم برای فرجِ حضرت و دعا می‌کنیم برای سلامتیِ حضرت، این دعا باید با آمادگیِ ما باشد. ما همان‌طوری که می‌خواهیم از خدا، فرجِ امام زمان ما را نزدیک کند و گشایشی در امرِ فرجش رقم بزند، ما باید خودمان هم تلاش کنیم در همین زمینه، که با فرجِ حضرت، منطبق باشد.
با اینکه سلامتیِ امام زمان را از خدا می‌خواهیم، نباید رفتارِ ما، گفتارِ ما، خاطرِ امام ما را مکدّر کند. پس دعا صِرف فقط لفظ و الفاظ نیست. در کنار این الفاظ، حقیقت را هم ما نشان بدهیم. کما اینکه در نماز هم همین‌طور است. اگر ما به خدا عرض می‌کنیم: مالکِ یومِ الدین شمائید. اگر در نماز و سوره‌ی حمد به خدا عرض می‌کنیم: «إیّاک نعبد و إیّاک نستعین» تنها تو را میپرستیم و تنها از تو مدد می‌جوئیم، در زندگی هم نشان بدهیم که فقط از خدا مدد می‌جوییم و خدا را میپرستیم. نکند خارج از نماز، همه چیز برای ما محترم باشد و خدا در حاشیه! از همه مدد بجوئیم و خدا را فراموش کنیم!
پس، یکی از وظایف ما در عصر انتظار، بر بایسته‌ها و ضرورت‌های عصر انتظار، دعا برای فرج امام زمان است که ان‌شاءالله این دعا برای خودِ ما هم فرج و گشایش خواهد بود. توفیقات همه‌ی عزیزان را از خداوندِ منّان خواستارم. والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته.
