سخنی را از فرمایشات نهمین امام و یازدهمین معصوم، حضرت جوادالأئمه (ع).
امام (ع)، سه ویژگی را به عنوان نیازها و ضرورتهای هر انسان مؤمنی یاد میفرمایند. میفرمایند: «اَلمُؤمِن یَحتاجُ إلی ثَلاثٍ خِصالٍ. تُوفیقٍ مِنَ الله وَ واعِظٍ مِن نَفسِه وَ قَبولٍ مِمَّن یَنصَحُه».
انسانهای مؤمن اولاً نیازمند این هستند که توفیقهای خود و موفقیتهای خود را از خداوند طلب کنند و تقاضا کنند. پس «توفیقٍ مِنَ الله» یعنی داشتههای خود را تا به این لحظه، از خدا بدانیم. و یک جهت دیگرِ «توفیقٍ مِنَ الله» خواستههای خود را هم از این لحظه به بعد، از او بخواهیم.
چه میخواهید؟ در جستجوی چه چیزی هستید؟ که خداوند قدرت فراهم کردن آن را برای شما ندارد؟؟! این نکتهی اول که نیاز هر مؤمنی به توفیقٍ مِنَ الله است.
دوم، واعِظٍ مِن نَفسِه. یکی از ضرورتهای هر مؤمنی، برای خود، در وجود خود، واعظی قرار بدهد. به تعبیر عامیانهی روزمره، ما قبل از اینکه دیگران مچ ما را بگیرند، خود از خود مچگیری کنیم. امیرالمؤمنین (ع) در صفات انسانهای باتقوا، در نهجالبلاغه در خطبهی همام میفرمایند: «فَهُم لِأَنفُسِهِم مُتَّهِمون». انسانهای باتقوا، خودشان، خودشان را متهم میکنند. یعنی چرا این حرف را زدی؟ چرا این برخورد تند را کردی؟ ما قبل از اینکه دیگران بگویند: گفتارت درست نبود؛ رفتارت پسندیده نبود؛ این عملت، عمل شایستهای نبود و ... و قبل از اینکه از دیگران بشنویم، خودمان، خودمان را بازخواست کنیم و محاکمه کنیم.
و سومین ویژگی انسانهای مؤمن: «وَ قبولٍ مِمَّن یَنصَحُ». مؤمن باید خصلت نصیحتپذیری داشته باشد. اگر کسی او را نصیحت میکند، این را بپذیرد و گران بر او تمام نشود. بنده دارای هر رتبه و مقامی هستم، مدیر کل هستم، اگر آبدارچی من آمد سخن حقّی گفت، باید بپذیرم. بنده اولثروتمند شهرم، اگر حمّال بازار آمد یک تذکر بهجایی داد، باید پذیرفت. طرف، اولشخصیت علمی است، اگر شاگرد او و زیرمجموعهی او مطلبی را گفت که مطلب بهحقی است، این را باید پذیرفت. این خصلت نصیحتپذیری هم که میبینیم متأسفانه در بعضیها رنگ باخته است، این نشانهی تکبر است. ما حرفها را بشنویم. قرآن میفرماید: «فَبَشِّر عِبادِ الَّذینَ یَستَمِعونَ القَول» (سوره زمر، آیات 17 و 18). رسول ما! بشارت ده به انسانهایی که سخنان را میشنوند و در بین این شنیدهها، زیباترین و بهترینها را برمیگزینند.
امیدواریم که انشاءالله بتوانیم این صفات ارزشمندی که از امام نهم در این فرصت تقدیم محضر شما عزیزان شد، در زندگی خودمان اجرائی و عملیاتی کنیم.