علی (ع) میفرماید: توبهی واقعی، چهار رکن دارد، چهار دعائم و ستون دارد. تائب واقعی باید اینها را رعایت کند. اگر اینها رعایت شد، آرامش در زندگی میآید.
اول: نَدَمٌ بِالقَلب؛ آدم تائب، قلباً از کار اشتباهش پشیمان است. بعضی دیدهاید که مدام میگویند «أستغفرالله ربی و أتوب الیه» ولی قلباً پشیمان نیست. ندامت قلبی اول باید اتفاق بیفتد یعنی از درون، از این کارِ اشتباه خودت پشیمان باشی.
دوم: وَ إستِغفارٌ بِلِسان: هم قلبت باید اظهار پشیمانی بکند و زبانت هم باید بگوید «أستغفرالله ربی و أتوب الیه». از این رفتار اشتباه و غلط، باید اظهار ندامت و پشیمانیِ لسانی هم داشته باشیم.
سوم: حضرت میفرماید: وَ عَملٌ بِالجَوارج. آدم تائب، جوارحش نشان میدهد که تائب است. یعنی چه؟ آقا یک زمانی نماز نمیخواند اما الآن برگشته به سوی خدا. عَمَلٌ بالجَوارح؛ بلند شو نمازهایت را بخوان و آنهایی هم که قبلاً نخواندهای قضا کن! به صِرف اینکه پشیمان هستیم از گذشتهی تارکالصلاتیمان؛ خب پشیمان هستی، عملٌ بِالجوارح: باید با جوارح خودت نشان بدهی که تائب هستی. استغفار یعنی اینکه باید نشان بدهی که پشیمان هستی. از بداخلاقی استغفار کردی، دیگر نباید بداخلاقی کنی. از اجحافت استغفار کردی، دیگر نباید اجحاف بکنی.
اگر شب احیاء، توبه کردهای، این توبه باید در وضع تو، رفتار تو، گفتار تو، خودش را نشان بدهد.
و چهارم حضرت فرمودند: وَ عَزمٌ أن لا یعود: توبه، تصمیم بر بازنگشتن به گناه است.
این چهارتا ارکان توبه است. قطعاً اگر کسی اینها را رعایت کرد، آرامش به زندگیاش میآید.