استاد حدائق روز دوشنبه 2 آبان 1401 در مسجدالنبی(ص) شیراز به بیان این مبحث که « چرا جوان ها از دین فاصله می گیرند؟» پرداختند.
جهت مشاهده ویدئو اینجا کلیک کنید
اعوذبالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
قال الله الحکیم فی کتابه الکریم: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ»[1] صدق الله العلی العظیم
امروز ظهر خانمی از مدیرهای آموزش و پرورش آمده بود دفتر مسجد و از وضع آموزشی و دانشآموزان گله میکرد که نوجوانها و جوانها از دست میروند و اعتقادات اینها سست شده است و ایشان سؤالی داشتند و گفتند که به این سؤال بپردازید برای فرهنگیان، من دیدم این سؤال برای همهی مردم باید پرداخته شود و چرا جوانها از دین میگریزند؟ چرا؟ دانشآموز مقطع راهنمایی به معلم خودش بگوید چرا ما آزاد نیستیم و ما میخواهیم همجنس بازی کنیم! رها کردیم نظام آموزشی را، البته این فتنههای اخیر را لطف خدا میدانم خدا میخواهد هشداری به همهی ما بدهد که بیدار شویم که ضمانتنامه دستتان ندادیم، سیصد هزار شهید دادید اینطور نیست که ضمانتنامه داشته باشید و این نظام دست نخورده باشد، غافل شدید دشمن کار خودش را میکند یک هشداری بود برای مسئولین ما و برای علماء ما، برای متدینین ما، برای مسجدیهای ما، برای هیأتیهای ما، برای پدر و مادرهای جامعه، برای همهی آحاد جامعه.
خب چرا جوانها از دین فاصله میگیرند این یک بحثی است که همهی شما با جوان سروکار دارید و بعضی در خانوادههای خود جوان دارید، پدربزرگ هستید نوه دارید بالاخره دردی است که در جامعه باید به آن پرداخته شود و درمان بشود و هیچ اتفاقی اتفاقی نیست، من مقدمهی ورود به بحث آیهی 5 سورهی فاطر را یک اشارهای بکنم و بعد هم علتها را بررسی کنیم، عوامل متعددی است که جوان دین گریز میشود این جوانی که این حرف را میزند خدا که او را بد نیافریده است و خدا شمربن ذیالجوشن را خوب آفریده بود، خدا یزید را هم خوب آفریده بود اگر یزید، یزید شد و شمر، شمر شد باید دید چرا؟ چه چیزی سبب شد که خراب بشوند، خدا همه را به نیکی و خوبی آفریده است قرآن یک هشداری به عموم بشریت میدهد این آیه خطابش به همهی مردم است و به مؤمنین تنها نیست. «يَا أَيُّهَا النَّاسُ»[2] ای بشریت، ای انسانها، ای اروپاییها، ای افریقاییها و ای مسلمانان، ای یهود و نصاری «إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حقّ»[3] وعدهی خدا حق است، آنچه خدا فرموده است اجرایی میشود «فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا»[4] مردم حواستان باشد دنیا سرگرمتان نکند، دنیا فریبتان ندهد دنیا گذرگاه خطرناکی است اگر خوب فهمیدی چه کنی میشود زیربنای آخرت خوب، اگر فریب خوردی میشود ضرر برای آخرت، دنیا شما را فریب ندهد و سرگرم نکند این چند روز دنیایی از انجام وظایف خودتان نسبت به خدا و نسبت به مردم و نسبت به خود غافل نشوید، « وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ»[5] مراقب باشید شیطان شما را فریب ندهد، شیطان در کمینگاه است، یکی دنیا شما را فریب ندهد و زرق و برق دنیا شما را سرگرم نکند، اصلا وضع دنیا اینگونه است، امام صادق میفرماید: دنیا مثل آب شور دریاست هر چه بیشتر به دست بیاوری تشنهتر میشوی، آدم تشنه را دیدید؟ یک لیوان آب شور بدهید بنوشد، عطشش از بین نمیرود بلکه تشنهتر میشود این آبهای مداوم شور پیاپی نوشیدن او را از پا در میاورد، مثلا واحد دو خوابه بشود سه خوابه، سه خوابه بشود پنج خوابه، یک خانه هم زاپاسی باشد و تکاثر اموال، اسلام با فعالیت اقتصادی مخالف نیست ولی میگوید مؤمن این دنیا به چه قیمتی؟ به قیمت نمازهای قضاشده و به قیمت صلهی رحم ترک شده و وظایف فراموش شده؟ دنیا به قیمت هر چه تعطیل شده و واجبت زمین ماند؟! به کارهایی که اصلا مباح نبود تو پرداختی این خطرناک است.
من در این هشدار قرآنی چند نکته را عرض کنم: نکتهی اول اینکه در این آیهی شریفه خدا میفرماید: بعضیها فریب دنیا را میخورد و بعضیها شیطان فریبشان میدهد، زرق و برقها دنیایی اینها را میفریبد و عدهای دیگر شیطان و تسهیلاتش آنها را از راه به در میکند، در این آیه خداوند دو مرتبه تأکید میکند با اینکه آیهای کوتاه است:« فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ»[6] ببینید دو تا تأکید پشت سرهم میکند فریب دنیا و شیطان را نخورید.
این نکتهی اخلاقی خوبی در آن است که خدمتتان عرض کنم حرف خوب را باید تکرار کند، چرا نماز صبح هر صبح خوانده شود، نماز ظهر هر روز، نماز مغرب و عشاء هر شب. امام صادق میفرماید: آفرین به پدر و مادری که هر روز در خانه از نماز یاد میکنند نگو یک بار گفتیم بس است چی بس است تکرار کن خوبیها را «وَ ذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ»[7] اصلا این یادآوری و این تکرار برای افراد تکرار معنویات و تکرار مسائل اخلاقی ارزشمند است، در این آیه خداوند دو مرتبه تأکید میکند فریب نخورید و فریب نخورید؛ این هم یک نکتهی ارزشمند اخلاقی، و یکی از راههای برونرفت از همهی مشکلات تقویت ایمان به معاد است، قرآن میفرماید: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ»[8] این اشاره به همان روز قیامت دارد، قیامت میآید و قیامتی خواهد آمد، مردم اگر یادتان نرود که روز قیامت لخت شما را در محشر حاضر میکنند، اینهایی که دارید مال دنیاست، خونه داری؟ پول داری؟ آبرو داری؟ قیامت شما را بازخواست میکنند، آنجا دیگر ثروت به دردتان نمیخورد و پسر کی هستم و بابام کی هست تعطیل شد. قرآن میفرماید: «فَلَا أَنْسَابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَلَا يَتَسَاءَلُونَ»[9] مثلا بگویی من نوهی فلانی هستم یا پدر ما فلانی هست اینها دیگر فایدهای ندارد، مردم این قرآن است گیرم پدرت فاضل باشد از فضل پدر تو را چه حاصل، قیامت نسبها برداشته میشود، نوح را میآورند حساب خودش را پس بدهد و پسر نوح کنعان هم حساب خودش را پس میدهد، قابیل پدرش آدم است ولی قابیل حساب خودش را پس میدهد و قاتل است، ابولهب میکشند به حساب، مثلا میگوید عموی ما رسول الله است در قیامت به آن کار ندارند تو چه کار کردی؟ تو جزء مخالفین رسول الله بودی؟
«فَلَا أَنْسَابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَلَا يَتَسَاءَلُونَ»[10] مردم آن قیامتی که پیش رو است با آن اوصاف مردم یادشان نرود در زندگی دنیاییشان درست زندگی کنند یکی از مشکلات جدی کسانی که در دنیا منحرف میشوند این است که قیامت را فراموش کردند، اصلا خود یادآوری قیامت و یادآوری نظارت خدا انسانها را باتقوا میکند، هر چه میخواهد باتقواتر شود باید قیامت و خدا یادش نرود، قیامت باید جواب پس بدهد.
یک آقایی بود خدا رحمت کند مرحوم آقای معتکف از اساتید این شهر بود رحمت الله علیه ایشان نقل میکرد آن زمان که ما نبودیم میگفت سال 1337 شمسی یک ساعاتی در روزنامهها مطرح شد از کجا آوردهاید، گفتم: این را دنبال کنم و دولت از همه بپرسد حدود 64سال قبل، خب بعضیها گفتند که بالاخره باید بگوییم از کجا بیاوریم، یک عدهای همان زمان هجرت کردند و رفتند خارج و از همین سالها در یک مقطعی در جمهوری اسلامی سر بلند کردند و بعضی از سرمایهداران پولها را برداشتند و بردند در همین جمهوری اسلامی، اما مردم این را بدانید این سؤال و شعار سرداده شد ولی اجرایی نشد، قیامت یکی از سؤالهایی که لقمان به پسرش میگوید از همه میپرسند و اجازهی حرکت نمیدهد تا جوابش را بدهی این است که از کجا آوردهای جواب پیدا کنید برای داراییهایتان، خدا میفرماید: ذرة المثقالها را به حساب میکشیم، لقمان به پسرش میگوید: پسرم چهارتا سؤال از ورودی قیامت و محشر پرسیده میشود تا جواب ندهی اجازهی عبور داده نمیشود.
1ـ عمرت چگونه گذراندی بروید دنبال جواب؟ 2ـ جوانی را چگونه سپری کردی؟ 3ـ ثروت از کجا اندوختی؟ 4ـ ثروت را کجا مصرف کردی؟ بعضیها پول حلال در حرام میبرند، پول حمالی و زحمت کشی را در اسراف میبرد، از حلال درآورده ولی در حرام هزینه میکند.
امام صادق ناقل این حدیث است لقمان به پسرش گفت: تا این 4 سؤال را جواب ندهند اجازهی حرکت در محشر داده نمیشود، برای جوانی، برای زندگانی، برای اندوختههایمان، برای مصرفهایمان جواب پیدا کنیم، قطعا کسی که معتقد است که قیامت است و حلال و حرام را رعایت میکند و دست در هر جایی نمیکند و پول از هر طریقی به دست نمیآورد در هرجایی خرج نمیکند. مثلا میگوییم حرام خرج نکن، میگوید پول خودم است عزیزم قیامت نشانت داده میشود. عزیزان یاد مردن، یاد قیامت زندگیها را درست میکند، ما یادمان نرود که روزی خواهیم رفت و شانس بیاوریم از دنیا یک دست کفنی داشته باشیم، سرمایهی از این جهان یک کفن است آن هم به گمانم بروی یا نبری.
خب این آیهی 5 سورهی مبارکهی فاطر هست مقدمهی بحثی است که میخواهیم وارد بشویم و دو سه جلسه ممکن است وقت عزیزان رابگیرد چرا جوانان ما دین گریزی را روش خودشان قرار دادهاند؟
معابر و رفت و آمدها و ارتباطها میبینید چه جوان و نوجوان بالاخره عرض شود گاهی به زبان میآورند و تظاهر به دین گریزی و خدا گریزی دارند چرا این وضعیت شده است؟ یکی از عوامل جدی دینگریزی جهل و عدم تفکر است، یکی از اینها نادانی است عدم اطلاعات است من در یک جلسه عرض کردم یک وقتی در مجلسی بودیم و بیرون آمدیم پشت سر من یک جوان دانشجو آمد و موهای بلندی داشت و تا پشت او را پوشانده بود ببینید عزیزان اسلام با مو و رنگ و لباس مخالف نیست اسلام با گناه و تابلو گشتن مخالف است، اسلام با جلف گشتن مخالف است. اسلام میگوید زن مسلمان آرایشت و زیباییات و آراستگیات در جای خودش باشد، در جایی که کانون زندگی را قوی کند نه کانون زندگیهای مردم را متلاشی کند، لباس بپوش! جلف نپوش و خودت را انگشتنما نکن، تو خلیفة خدا هستی، تابلو که نباید بگردی. دیدم این آقا آمد و موهای بلندی داشت و پشت سر ما آمد و دیدم یک انجیل کارتونی از جیبش در آورد و گفت: آقای حدائق من سه مرتبه این انجیل را از آغاز تا پایان خواندم. گفتم: خب خسته نباشید.
گفت: میخواهم بروم مسیحی بشوم، گفتم: میتوانم بپرسم چرا؟ از اسلام بخواهی دست برداری و مسیحی بشوی. مردم پیرو قرآنی هستیم که میگوید حرف بهتر دیدی بپذیر. «فَبَشِّرْ عِبَادِ (17) الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ»[11]
رسول الله بشارت بده به کسانی که حرفها را میشنوند و بهترینها را انتخاب میکنند، این منطق قرآن است اسلام بسته نیست و اسلام نگاه متحجرانه ندارد، هر کسی حرف بهتری زد حرفش راب پذیرید حتی امیرالمؤمنین علی علیهالسلام فرمود: «انظر الی ما قال و لا تنظر الی من قال»[12]، اگر یک جایی دیدید حرف خوبی از دهان کسی خارج شد خودش آدم خوبی نیست ولی حرف، حرف خوبی است آن را بگیر، مبادا بگویی تو خودت اهل خلافی این حرفها چیه میزنی. چه اشکالی دارد حرف خوب زده است، حرف خوبش را بپذیر، منطق باید داشت، این آقا اصلا رعایت آداب دینی نمیکند ولی یک جملهی زیبای ارزشمند میگوید این خوب است و این را قبول کن، آن اقا گفت: من در انجیل حرفهای زیبا دیدم، در کلام مسیح سخنهای زیبایی خواندم، گفتم: سؤال اول من از شما این است تو سه مرتبه انجیل را از اول تا آخر خواندی؟ قرآن را چند مرتبه خواندی؟ ساکت شد و گفت: من قرآن را نخواندم. عزیزان ما دردمان اینجاست جوان بزرگ میکنیم ولی به قرآن آشنا نیست، با کلام خدا انس پیدا نکردیم با کلام رهبران دینی بیگانه است، گفتم: سخن پیغمبر را چند تا میدانی؟ از قال رسول الله چیزی میدانی؟ گفت: خیر. گفتم: از سخنان امیرالمؤمنین چیزی میدانی؟ گفت: خیر. گفتم: یک جمله از انجیل بگو من زیباتر از آن برایت از قرآن میگویم، یک جمله از حضرت مسیح بگو زیباتر از آن از کلام رسول الله میگویم. این جوان ساکت شد، یک مشکل جدی این است که متأسفانه جهل و غفلت و عدم تفکر در آموزههای دینی است، این جوان یاد نگرفته است پدرش هم دلسوزی نکرده است، من خدمت شما بزرگواران عرض کنم بعضیها فکر میکنند رسالت پدری فقط پول درآوردن است، مادر خوب هم مادری است که هر روز یک غذای جدید درست کند، خانه آراسته باشد و نظافت خانه هم باشد، مادر به نظافت روح فرزندت بپرداز فردای زندگی دست بچهی امروز است و شانس بیاوری خانهی سالمندان هستی. بعضیها فکر میکنند اگر اولاد خوب تربیت کردن به جمهوری اسلامی خدمت کردند نه عزیز به خودت خدمت کردی آیندهی پیریات را تضمین کردی، زمانی که در بستر افتادی سر نگهداشتنت دعوا نیست که ما نمیتوانیم نگهش داریم، دیدم این صحنهها را من، مادر پیر بیچاره افتاده و بچههایش دعوا میکنند که من نمیتوانم.
مردم اولاد خوب تربیت کردی به خودت خدمت کردی، نظافت خانه، طبخ غذا، مدیریت منزل اینها حداقل رسالت یک مادر است، تربیت فرزند وظیفهی کلان مادری است. آوردن پول و معاش و معاش جسمانی این حداقل کار شماست و این بچه به شما پاک تحویل داده است قیامت خدا از شما میپرسد که چرا کار نکردید این که پاک بود و یک زمانی اختیارش دست تو بود و تو باید زحمت میکشیدی و تلاش میکردی و با دلسوزیهای غلط به او نیاموختی و الان که کار از دست رفته و دیگر زورت نمیرسد و مینالی؟! باید آن زمانی که فرصت محیّا بود توفرصت را از دست دادی، رسالت پدری و مادری تربیت انسان است، خدا پاک داده باید پاک تحویل بدهید، بله یک پدر و مادری زحمت هم میکشد و تلاش هم میکند و جدیت هم به خرج میدهد ولی آن بچه ناخلف است و آن بچه مسیر دیگری را طی میکند مثل آدم و حوا یک اولادش قابیل میشود و این موارد در تاریخ داشتیم که پدر و مادر خوب هستند ولی یک اولاد ناخلف میشود، ولی ما از انجام وظایفمان کوتاهی نکنیم، ما نسبت به بالابردن آگاهی و سطح فکر فرزندانمان تلاش کنیم، مثلا آقایی در آمریکاست و بچههایشان همه متولد آمریکا هستند، جلسهای در شیراز من این آقا را دیدم از سرمایهدارها در آمریکا است و من از ایشان پرسیدم فلانی وضع اخلاقی خانوادهتان چطور است؟ گفت: همهی بچهها متولد آمریکا هستند نماز شب بچههایم تعطیل نمیشود. آمریکا؟! بچهی متولد آمریکا و بزرگشدهی آنجا؟! سؤال کردم چه کار کردی؟ گفت: من دیدم در آن محیط باز غرب بچههای ما در کلاسهایی میروند که همهجور دانشآموز است مثل اینجا نیست که همه مسلمان باشند و درسهای اسلامی باشد. یک بخش خانوادهها مسئول هستند. به خانمم گفتم: خانم آیندهی زندگی ما دست این بچههاست و همهی تلاشهایمان برای اینهاست و اگر اینها از دست بروند ما مسئول هستیم و گشتم و تحقیق کردم و یک اسلامشناس در ایالت دیگر آمریکا پیدا کردم و از ایشان خواهش کردم و گفتم: آقا مثلا فلان روز هفته، هفتهای سه ساعت من بلیط هواپیما میگیرم که به شهر ما بیایی و در خانهی ما بنشینی و بچههای ما در طول هفته مدرسه میروند و شبهات و مسائلی که به گوششان میرسند و رفتارهایی که میبینند از اسلام برایشان سؤال ایجاد میشود شما پاسخگو باشید.
بعضیها یک کتاب دست بچه نمیدهند یا این نوار را گوش کن، خودم نمیتوانم قانعت کن این سخنرانی یا کتاب را گوش کن تشویقشان کنید که به فهم آنها افزوده شوند، این آقای اسلامشناس هر هفته سه ساعت میآمد و تمام اعضای خانواده بودیم و سؤالات را میپرسیدند گفت: من اینها را آنجا اینگونه واکسینه کردم، ما گاهی اوقات برای بچههای خودمان آیا اینگونه وقت گذاشتیم که حرفهایشان را بشنویم؟
به جوانی گفتم: چقدر با پدرت ارتباط داری؟ گفت: ما بابایمان را نمیبینیم، ما ظهر ساعت یک بعدظهر ناهار میخوریم پدرمان 4 بعدظهر، شب شام خوردیم و پدرمان تازه منزل آمده است.
همین دفتر مسجد شاهد است خانم پیرزنی بود از اصحاب این مسجد بسیار بانوی بااخلاق و بامحبت اینها هر وقت به مسجد میآمد و دم در میایستاد و یک سلام میکرد و میرفت. دیدیم مدتی از ایشان خبری نیست سؤال کردم و گفتم: این حاج خانم پیداش نیست؟ گفت: آقا پسرش او را خانهی سالمندان گذاشته است. پسر غرق در دنیا شده است. آدرس خانهی سالمندان را از برادر ایشان گرفتیم و ایشان را خدا رحمت کند گفت: آقای حدائق من دیدن ایشان رفتم خواهرم به من گفت به آقای حدائق بگویید یک سری به من بزند. ماه رمضانی بود بعد از منبر ظهر به خانهی سالمندان رفتم و گفتند الان وقت استراحتشان است و ملاقات نداریم دیگر نشد و بگویم ایشان سه ماه در خانهی سالمندان دوام نیاورد و فوت کردند. پسرش را دیدم و گفتم: حق مادر را اینگونه پاسداری کردی؟ گفت: حاج آقا پیر شده بود. بگذار همانجا با پیرها خوش باشد، من نمیدانم این بیمعرفتی فرزند شاید از کمکاری مادر باشد یا بیمعرفتی پدر یا عوامل دیگر است؟! بالاخره شما امروز کار دستتان است و فردا کار دست جوانهایتان است، جوانهای امروز مدیرهای فردای شما هستند، جوانهای امروز مسئولین فردای شما هستند، فردا از همینها شهردار، فرماندار، مدیرکل بیرون میآید و کار من و شما زیر دست اینهاست، قاضی بیرون میآید.
آن کسی که اعتقاد به خدا ندارد حرمت بندهی خدا را هم رعایت نمیکند، جهل و نادانی و غفلت و عدم تفکر امروز یک آفتی در جوانها شده است، جوان دینش را نشناخته است و اهل تدبر و اندیشه نشده است و من پدر و مادر کار نکردم، و من مدرسه هم تلاش نکردم زحمت نکشیدم و گاهی اوقات میگویم آقا سؤالی میپرسید خارج از کتاب نپرس این عناوین و عبارات نتیجهاش این میشود که جوان حالت دین گریزی دارد.
نکتهی دیگری را هم من عرض کنم از عوامل دیگری که سبب دینگریزی میشود قطعا این تهاجم سازمانیافتهی دشمن در عرصهی فرهنگی است، دشمن آقایان دارد کار میکند، سؤال شد چرا بعضیها به روحانیت بد میگویند؟ گفتم: روحانیت مقامش بالاتر است یا امام حسین؟ به سیدالشهداء خارجی میگفتند.
مردم رسول الله فرمود: «ما أوذی نبی مثل ما أوذیت»[13] هیچ کسی در نظام خلقت به اندازهی من اذیت نشد، بالاخره این تبلیغات دشمن گذشته بوده و الان هم هست، مگر بر علیه پیغمبر کار نکردند؟ و به پیغمبر ساحر و مجنون نگفتند؟ مگر به رسول الله نگفتند فرزند تو ابراهیم فرزندت نیست و نسبت ناپاکی به رسول خدا دادند. به کدام حزب الله و متدین و به کدام روحانی چنین حرفی زدند؟ به کدام مسجدی این حرف زده شده است؟ ما اینقدر پر توقع هستیم آقا چرا نمیآیی؟ اینجوری میخواهی از دین دفاع کنی؟ پر از ادعا؟! تجلیل نمیکنند! زحمت میکشیم قدردانی نمیکنند! آیا اینجوری میخواهی در خط دین باشی؟! پیغمبر اینجوری کار میکرد؟ جواب سلام ما را ندادند. اینجوری پای دین ایستادی؟ رسول الله چه کار کرد برای حفظ دین! ما امیرالمؤمنین چه معاملهای کردند؟! که سالیان متمادی مردم شام در قنوت نماز به جای دعا امیرالمؤمنین را لعنت میکردند. خب این تبلیغات دشمن است، تبلیغات دشمن نباید غافل شد و قرآن هم این هشدار را داده است.
قرآن هم این هشدار را داده است «يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ»[14] تلاش دشمن پیوسته برای خاموش کردن نور خداست. اصلا دشمن کارش همین است شما از دشمن انتظار دوستی نباید داشته باشید امروز شبکههای بیگانه راببینید یک افکار غلطی در ذهن بعضی از مردم کردند، همین امروز این خانم مدیر گفت: این دانش آموزهای ما مقطع راهنمایی هستند اینها میگویند ما اصلا تلویزیون جمهوری اسلامی را گوش نمیکنیم همش دروغ است و تلویزیون تعطیل و ماهواره مورد استفاده، اینها تبلیغ دشمن است.
یک کاری ابوسفیان و قریشیان در مکه کرده بودند زمان سالهای نخست رسول الله تبلیغ کرده بودند هر کسی وارد مکه میشد میگفتند اقا در مسجدالحرام رفتید و کنار حجرالأسود رفتی یک آدم ساحری ایستاده است و انسانها را سحر میکند نزدیک رفتید گوشهایتان را محکم بگیرید، پیغمبر را ساحر معرفی کردند.
یک عربی میگوید من وارد مکه شدم من را ترساندند که فلانی ساحر است و حرفهایش آدمها را سحر میکند گوشهایت را بگیر تا حرفهایش را نشنوی نزدیک حجر شدم دیدم آقایی ایستاده است و من گوشهایم را محکم گرفتم و ازش رد شدم. یک دور، دور کعبه چرخیدم نزدیک آن اقا رسیدم گوشهایم را گرفتم، دور دوم، دور سوم گفتم یک خورده گوش کنم چه میگوید؟ تو که آدم فهمیده و عاقلی هستی و دست از گوشهایم برداشتم و نزدیک آمد و آیهای از آیات قرآن را رسول خدا میخواند ناگهان این مرد عرب متحول شد و مسلمان شد، مردم دشمن گذشته هم همین طور بوده است و الان هم همینطور است.
امام خمینی فرمود: دشمن اگر زمانی تعریف ما کرد ما باید تعمق و تأمل کنیم که چرا؟ اگر اسرائیل از شما تعریف کرد اگر امریکا از شما تعریف کرد باید یک خورده به خودش بیاید، ما چه کردیم که دشمن امام زمان از ما تعریف میکند. دلیل بر سلامتی شما این است که دشمنان اخلاق و فضیلت و عدالت و انسانیت با شما دشمن هستند، شیطان به کسی بگوید من از تو راضیام، در رأس همهی دشمنیها ابلیس است.
دشمن دارد کار میکند، همین امروز خانم محترمهای دیگری آمده بود این دردهای جامعه است و گفت: حاج آقا شوهر من از افراد متدین در بازار است اصلا یک سری اعتقاداتش برگشته است نماز جماعت میرفت اما به این اصل نظام هیچ اعتقادی ندارد، در منزل ما تلویزیون کاملا خاموش است ماهواره هم نداریم میگوید اینها همش دروغ است و بچههایم هم همینطور شده است چرا؟ مردم بازی خوردیم، امام حسین شما را هم تبلیغات دشمن کاری کرد که امام سجاد میفرمود: قربة إلی الله او را کشتند.
خیلی حرف است ها؟! شما اینهایی که برعلیه مثلا اسلام زمان ما شعار میدهند نمیگویند قربة الی الله اینها میگویند ما قبول نداریم، اسلام را قبول نداریم و بیبندوباری را میخواهیم، بیتقوایی را میخواهیم. زمان امام حسین کاری با مسلمانها کردند که مسلمانها گفتند ما برای نزدیک شدن به خدا امام حسین را میخواهیم بکشیم. از آقا امام سجاد نقل شد شام چرا بر شما سخت گذشت. شما سختترین دوران اسارت را بودن در شام میدانید؟ امام هفت تا مطلب را بیان کردند از جریاناتی که در شام اتفاق افتاد و بر اهل بیت گران تمام شد، یکی از آن فرمایشات حضرت این بود که ما را در بازار یهودیها بردند و بازار بردهفروشیهای یهودی که ما را بفروشند، حاج آقا نماز میخوانی؟ راحت؟! با افتخار! هزینهاش را امام سجاد داده، هزینهاش شهدا دادند! هزینهاش اهلالبیت پرداخت کردند. تا حالا شده بگویند میخواهیم ناموست را بفروشیم، عمه، خودت را بفروشیم، بعضی از ما یک از گل نازکتر برای دین بشوند میگویند خدایا این چه دینی است که تو حمایت نمیکنی؟! رها کن. درود خدا بر حضرت زینب در آن شب یازدهم محرم هم با آن بدن آسیبدیدهی شلاق خورده نماز شبش تعطیل نشد، با یک خورده خدا با میل ما راه نیاد خدا را قبول نداریم و اهلالبیت را تهدید میکنیم که چرا اینجوری شد؟ ما حزباللهی ما مذهبیها؟!
اینها تبلیغ دشمن است، دشمن کاری کرده بود به اهل بیت نگاه خارجی میکردند و نگاه بیگانه میکردند. تبلیغات الان هم هست و شرایط هم خیلی سخت شده است در روایت داریم: حفظ دین در آخرالزمان از نگه داشتن آتش کف دست سختتر است. شما هفت تا زغال داغ را کف دستت میتوانی بگذاری؟ دینداری اینقدر سخت است، به این راحتی هم نیست. که بنده یک نماز بخوانم ولی غیبت و تهمت داشته باشم و حرفهای نامربوط از ما شنیده میشود این دینداری نیست.
تهاجم سازمانیافتهی فرهنگی دشمن خیلی خطرناک است، جوانهای ما چرا از دست رفتهاند چون دشمن کار میکند و ما کار نکردیم، دشمن تبلیغ میکند و ما کار نکردیم. در همین دفتر مسجد خاطرهای یادم است یک فرهنگی متدین در همین شیراز گفت: من یک شاگردی دارم از نظر اعتقادی از اسلام فاصله گرفته است میخواهم یک شب بیاید با شما حرف بزند، یک شب آمد و قیافهی این جوان قیافهی عجیبی بود مدل مو و شکل صورتش، یک نخود ریش گذاشته بود و یک لباس خاصی تنش بود عزیزان خدا که اینجوری خلق نکرده است این نشست و گفتم: بفرمایید ما در خدمتتان هستم. گفت: اول من بگویم من به هیچی اعتقاد ندارم نه اسلام و نه خدا و پیغمبر هیچ. گفتم: پس چه چیزی را قبول داری در زندگیات؟ گفت: من فقط آقای مستر فلانی ایشان در پاریس از خوانندههای معروف پاپ هست و هفتهای سه شب خوانندگی میکند و اسمش و سنش و مکانش را میدانست و خوراکی که دوست داشت میدانست، آدرس مجالسی که میرفت برای خوانندگی که در کدام خیابان پاریس است همه را میدانست مثل کسی که بود که در پاریس بزرگ شده است، گفتم: شما پاریس زندگی میکردی؟ گفت: من خیلی از شهرهای استان فارس هم نرفتم. گفتم: این خواننده را شما از کجا شناختید؟ گفت: از طریق اینترنت. با این آشنا شدم. گفتم: چرا؟ گفت: حرفهای خوبی میزد. عزیزان مشکل ما اینجاست ما سیرش نکردیم با آن خوراک فاسد بیگانه سیر میشود و احساس میکند که اسلام چیزی در بساط خودش ندارد. گفتم: حرفهای خوبش را میشود بگویید یکی از حرفهای خوبش این است که به دنیا دل نبندید دنیا میگذرد. ما زیباتر از این در سخنان اهل بیت نداریم؟! آیا زیباتر از این در قرآن نداریم؟! گفتم: خیلی حرف زیبایی است آفرین. دیگر چه شنیدید؟ گفت: در روابطتان با یکدیگر محبت کنید، دو سه جمله از این شخص نقل کرد. گفتم: علت اینکه شما به او علاقمند شدید همین حرفهاست؟ گفت: بله. من اصلا فرانسه و پاریس نبودم و از نزدیک هم او را ندیدم ولی شکل خودش را مثل همان خواننده درآورده بود و تشبّه به آن خواننده کرده بود، گفتم: برادر من برای این حرفها پیرو او شدید. از این حرفها که زیباتر در اسلام داریم. گفت: مثل چی؟ چند نمونه حدیث از رسول خدا و امام علی و قرآن گفتم. گفت: اینها حرف اسلام هست؟ بعد خودش به سخن آمد و گفت: میدانید مشکلم کجاست؟ وای از بعضی از پدر و مادرها روزگار سختی دارند رسول الله فرمود: «ویل لأولاد آخر الزمان من آبائهم»[15] وای به حال فرزندان آخر الزمان از دست پدرهایشان، عرض کردم: «یا رسول الله من أبائهم المشرکین»[16]؟ آیا پدرانشان مشرک هستند؟ «لا، من أبائهم من المؤمنین»[17] وای دست پدرهای مؤمن اولادهای آخرالزمان. گفتم: چرا؟ رسول الله فرمود:«لأنهم لا یعلمون شیئا من الفرائض»[18] پدرمؤمن است یک مسألهی دینی یاد بچهاش نمیدهد و یک احکام شرعی یاد فرزندش نمیدهد، آقا 39 سالش است تحصیل کرده غسل بلد نیست. این زیر بوتهی خاک بزرگ شده؟ آیا پدر وظیفهات نبود که احکام شرعی و نمازش و اعمال واجبش را یاد بدهی؟ فقط خودت؟! رسول الله فرمود: اینها مسائل دینی را یاد ندادهاند.
«فإذا تعلموهم منعهم»[19] بچه اگر یاد هم بگیرد همین پدر مؤمن جلویش را میگیرد. در همین مسجد آقایی اهل مسجد بود و خدا رحمتش کند و خدا از همهی تقصیرات همه بگذرد، پسر این آقا خمس داد و فرداشب پسر آمد و گفت: پدرم فهمیده است که خمس دادم و گفته میآیم پول را از آقای حدائق پس میگیرم و گفته است تا بیجا کردی که خمس دادی و دهانت بوی شیر میدهد و تو خمس میدهی؟ گفتم: تو به بابات بگو دهان تو بوی ماست میدهد؟ بگو بیاید تا حالش را جا بیاورم. این آقا به مسجد نیامد پس بگیرد در حالی که در این مسجد نماز میخواند، پیغمبر میفرماید: وای از این پدرها. بچه خودش سرخط میآید پدر روی سینهاش میزند، این حقوق بگیر است و باید خمس بدهد و به تکلیف خودش عمل کرده است و تو که به او نگفتی از زبان دیگری فهمید، حالا که دارد به وظیفهاش عمل میکند چوب لای چرخش میکنی بیانصاف! رسول الله فرمود: بعضی از اولاد آخر الزمان والدینش مؤمن هست ولی اولاد خودش میرود یاد میگیرد، والدین میگوید تو نمیخواهد حالا این کار خیر انجام بدهی.
آن جوان در همین دفتر گفت: آقای حدائق من مشکلم این بود در خانه مسائل اعتقادی و دینی برایم پیش میامد از پدر میپرسیدم و میگفت: وقت من را نگیر من خسته هستم، پدر این بچه فردا لامذهب بار آمد حرمتت را میشکند، برای چه میجنگی؟ به مادر میگفتم: این چیزها سرم نمیشود یا مرا ارجاع به مدرسه میدادند در مدرسه میپرسیدم میگفتند خارج از کتاب سؤال ممنوع، وای به حال بعضی از معلمها!
خب مسلمان وقت بگذار آقایان پردرآمدترین کار در عالم چیست؟ از زبان رسول الله ولی ما اهل تجارت نیستیم رسول الله به امام علی فرمود: یا علی به خدا سوگند اگر یک نفر به خدا آشنا کنی و «أیم الله لأن یهدی الله بیدک رجلا»[20] این زمانی این حدیث را فرمود که حضرت عازم یمن بود برای تبلیغ اسلام در یمن، «لأن یهدی الله بیدک رجلا»[21] یک نفر توانستی با خدا آشنا کنی ثوابش از هر چه خورشید بر او طلوع میکند و غروب میکند بیشتر است. مردم یک نفر را به راه آوردن از کل کرهی زمین باارزشتر است به ما بگویند ده میلیون به تومان میدهیم بیان فلان جا سرقرار یک کاری از شما میخواهیم خدا وکیلی الان یک نفر بانی بشود و اعلام کند که 5 صبح هر کی بیاید ما ربع سکه بهار آزادی به او میدهیم شیراز به حرکت در میآید، مردم برای ربع سکه بعضیها کوهنوردی میکنند، خدا در برابر هدایت یک نفر «خیر لک مما طلعت علیه الشمس و غربت و لک ولاؤه»[22] سخن رسول الله است سخن شخصیتی است که خدا میفرماید: هر چه میگوید کلام خداست کاری از این باثوابتر هم داریم و وقت نمیگذاریم. مثلا بگویند من یک سؤال اعتقادی داریم میگویند وقتش نیست از یکی دیگر بپرس. پدر سوادش نداری وقت بگذار و پیش کسی ببر که مسلط است و بنا نیست که همه چیز سرمان شود، بنده در رشتهی خودم تخصص دارم مثلا وقتی مریض هستم نظر پزشک را بدانم، اگر فرزندم بیمار جسمی شد وقت میگذاریم پیش دکتر میبریم. اگر فرزندم مشکل اعتقادی و بیماری اعتقادی پیدا کرد وقت بگذارم ببرمش پیش یک عالم و طبیب روحانی حرفش را بزند و جواب بگیرد ولی این کار را نمیکنیم و این وقت را نمیگذاریم، «خیر لک مما طلعت علیه الشمس و غربت و لک ولاؤه» چه منفعتی از این بالاتر چه کاری از این پرسودتر در نظام خلقت یک کاری به پای این نمیرسد. آن جوان گفت: جوابم را نمیدادند من فکر کردم اسلام پاسخی برای این سؤالها ندارد کشیده میشوند از طریق اینترنت و گوگل به سمت آن خواننده و آن فرانسوی، گفتم: برادر عزیزم پدر و مادرت دلسوز نبودند و دغدغه نداشتند استادت حرف به جا نزد اما تو خودت هم به خودت بد کردی، در گوگل توانستی یک خوانندهی فرانسوی پیدا کنی و چهارتا جمله از آن یاد بگیری در گوگل نتوانستی پیغمبر را پیدا کنی، در گوگل قرآن را پیدا نکردی، در گوگل سؤالاتت را که داشتی نتوانستی مطرح کنی و جواب بگیری. از طریق اینترنت نتوانستی به خواستهها و باورهایی که داشتی و میخواستی بدانی برسی؟ ساکت شد.
بله تبلیغات دشمن کار میکند تهاجم سازمانیافتهی فرهنگی است، مقام معظم رهبری فرمود: قتل عام فرهنگی است و دارند کار میکنند یکی از جلوههای تهاجم فرهنگی را من عرض کنم در همین اندازه اکتفاء کنیم و ادامهی بحث انشاءالله جلسات آینده گفته میشود. درد را اول بررسی کنیم بعد درمان را پیدا کنیم و این بحثی است که همه باید توجه داشته باشیم، راه درمان این وضعیت موجود و نوجوانها و جوانهای زاویه گرفته چیست.
یکی از جلوههای تهاجم فرهنگی تکلیف باورها و اعتقادات مذهبی است اینها باورها را تضعیف میکنند و اعتقادات مذهبی را نابود میکند مثل حجاب، نماز، خمس، صلهی رحم، حرمت داری بزرگترها و دهها و صدها مطلب، اینها را دارن تضعیف میکنند. آقایان رفته رفته اگر بیتفاوت شدید جامعه به سمتی میرود مثل کرونا برای جلوگیری کرونا ماسک زدید، همه رعایت کردند و ادارات و دفاتر دولتی اگر کسی ماسک نداشت راهش نمیدادند، طرف مریض میشد فرزندش دیدنش نمیامد و رعایت میکردند و معقول بود و باید رعایت میکردیم. ما امروز ویروس گناه دارد شیوع پیدا میکند و همه بیتفاوت شدیم و این مثل همان کرونا است اگر بیتفاوت باشیم همه مبتلا میشویم، رفته رفته این حالت بیتفاوتی همه را درگیر میکند. این تضعیف باورها و اعتقادات دینی همین است اول از بدحجابی بعدا بیحجابی، رسما بعضیها به این وضع بیایند دیگر برای مؤمنین هم عادی شده است تذکر بدهند یا ندهند یک چیز عادی شده است و بدترین شکل گناه این است گناه با همهی زشتیهایش قبحش را نزد مردم از دست بدهد این خیلی حالت بدی است، این تضعیف باورها و اعتقادات دینی از همان جلوههای تهاجم فرهنگی است که دشمن کار میکند و این سر زبان بعضی از دانش آموزان میشنویم، من در یکی از دبیرستانهای پسرانهی شیراز هفتهی گذشته بودیم یکی از دبیرها گفت: 25 سال من دبیر هستم شما دستتان به هر کسی میرسد این اینستاگرام و واتساپ را دیگر وصل نکنند، در همین مدتی که الان قطع شده است رفتار دانش آموزان عوض شده است، درس، اخلاق، رفتار، ادبیات حرف زدن تغییر کرده است یک معلم به من گفت. دشمن دارد کار میکند، یک ایام کرونا آمد و شرایط تلخ کرونا و نوجوانها و بچهها با فضای مجازی آشنا شدند و واکسینه و تعلم و تربیت نکردیم و از آن طرف دشمن یورش میآورد و این وضعیتی است که با آن مواجه هستیم.
نکتهی دیگر عرض کنم ارائهی معیارهای فرهنگ غرب جلوههای تهاجم فرهنگی است، تهاجم فرهنگی معیارهای غربی ارائه میشود، معیارهای غربی مثل بیبندوباری مثلا میگویند آزاد باشید رسما دانش آموز به معلم بگوید چرا ما آزاد نیستیم دختر 11 یا 12 ساله ما میخواهیم همجنس بازی کنیم چرا ممنوع است، این دختر کجا به دنیا آمده است، در شیراز آیا پدرش لامذهب است نه پدرش مسلمان بیقید است. در مدرسه مسلمانها این حرف زده شده است بیبندوباری از مصادیق تهاجم فرهنگی است، چپاولگری بابا بردار رحم و انصاف چیست؟ در این آشفته بازار چشم روی همه چیز ببندیم، این از آن تهاجمهای فرهنگی است که دشمن کار میکند. بیدینی و لامذهبی از جلوههای تهاجم فرهنگی است، سودجویی هر کسی به دنبال خودش باشد این منطق اسلام نیست، مسلمانها پیغمبر فرمود: کسی صبح کند و به مسائل مسلمانها اهمیت ندهد مسلمان نیست، اصلا آموزهی اسلام این است خدا رحمت کند سعدی را:
تو که از محنت دیگران بیغمی، نشاید که نامت نهند آدمی
من اگر بیدرد باشم و مشکل دیگران من را متأثر نکند من در اسلام باید یک تجدید نظری داشته باشم. مگر میشود آدم گرفتار ببیند و بیخیال باشد؟ امام صادق فرمود: مسلمانها مثل یک پیکرهی واحد هستند و سعدی از اینجا الهام گرفت: بنی آدم اعضای یک پیکرند، که در آفرینش زیک گوهرند
امام صادق فرمود: اگر یک عضو شما درد بگیردبقیهی اعضای شما متأثر میشود مثلا چشمش حوصلهی نگاه کردن ندارد و زبان حوصلهی صحبت ندارد، دیدید اثر میگذارد این بیماری در بقیهی اعضاء اثر میگذارد، جامعه باید همین باشد نباید بیتفاوت باشیم.
دشمن دارد کار میکند و ما غافل شدیم نتیجه میگیرند این دو مصداق از مصداق تهاجم سازمانیافتهی فرهنگی است حالا نکات دیگری هم در ذیل همین عنوان کلی عوامل دینگریزی نسل جوان انشاءالله هفتههای آینده، چون یک بحث مبتلاء به جامعهی ماست و این خانمی که گفت و تذکر دادند صحبت کنید و به مردم آگاهی داده شود که چرا چنین اتفاقی افتاده است اینها را ما یک آسیب شناسی کنیم و به وظایفمان بهتر و شایستهتر عمل کنیم.
پروردگارا به عظمت پیامبر عظیمالشأن اسلام قسمت میدهیم توفیق آن گونه زیستنی مرضیهی ذات مقدس شماست به همهی ما عنایت بفرما.
[1].فاطر، آیه5
[2].فاطر، آیه5
[3].فاطر، آیه5
[4].فاطر، آیه5
[5].فاطر، آیه5
[6].فاطر، آیه5
[7] ذاریات آیه55
[8].فاطر، آیه5
[9]. مؤمنون، آیه101
[10]. مؤمنون، آیه101
[11]. زمر، آیات 17 و 18
[12] عیون الحکم و المواعظ ص241
[13] الوافی ج2 ص235
[14] صف آیه8
[15] جامع الاخبار (للشعیری) ص106
[16] جامع الاخبار (للشعیری) ص106
[17] جامع الاخبار (للشعیری) ص106
[18] جامع الاخبار (للشعیری) ص106
[19] جامع الاخبار (للشعیری) ص106
[20] الکافی ج5 ص28
[21] الکافی ج5 ص28
[22] الکافی ج5 ص28