بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض سلام و ادب و احترام محضر شما عزیزانی که برنامه‌ی چهارده معصوم را که به یاد فقیدِ سعید مرحوم مغفور آقای حاج ابراهیم یقطین برگزار می‌شود را مشاهده می‌فرمایید، در نهمین جلسه از این جلسات چهارده معصوم هستیم که پای سفره‌ی پرفیض و خوانِ امام هفتم و معصوم نهم، آقا امام موسی بن جعفر هستیم.
در سخنی، آقا موسی بن جعفر، هنگامی که در قبرستان حاضر شدند و جسدی را داشتند به خاک می‌سپردند، امام، حدیثی را فرمودند که این حدیث، دارای دو قسمت و دو بخش و دو دستور و دو پیام در این حدیث قرار گرفته که اگر ماها به این‌ها توجه کامل داشته باشیم، هم دنیایِ ما دنیایِ موفقی ان‌شاءالله خواهد بود و هم آخرتِ ما، آخرتی آمیخته با توفیقات خواهد بود.
حضرت، پایِ قبر حضور پیدا کردند و جسد متوفا را که داشتند به خاک می‌سپردند، امام یک اشاره‌ای به دنیا کردند و یک اشاره‌ای به قبر. فرمودند: «إنَّ شَيئاً هذا آخِرُهُ لَحَقيقٌ أن يُزهَدَ في أوَّلِهِ»مردم، دنیایی که پایانش این‌گونه است...
پایان دنیا چگونه است عزیزان؟ آن‌چه که انسان در زندگیِ دنیایی به دست آورده، همه را از او می‌ستانند؛ خانه، ثروت، امکانات، بستگان، خویشاوندان، همه انسان را رها می‌کنند.
باشدم از گردشِ گردون شگفت
کان چه مرا داد، همه پس گرفت...
پیامبر اکرم می‌فرماید وقتی که روحِ انسان از کالبدِ او خارج می‌شود، سه پیکر کنارِ بدنِ او ظاهر می‌شود؛ یکی در قالبِ تمامی اموال و دارایی‌های او، و یکی در قالب تمامیِ اعمال و کردارهای او، و پیکرِ سوم در قالبِ تمامیِ بستگان و خویشاوندانِ اوست. روحِ متوفا خطاب می‌کند به آن پیکری که در قالبِ تمامیِ اموال و ثروت و داراییِ اوست، می‌گوید: شما تا کجا با من هستید در این مسیرِ جدید و در این زندگیِ جدیدی که شروع کردم، تا کجا همراهی می‌کنید؟ اموالِ او می‌گویند: ما در حدِ یک دست کفنی، تو را بیش‌تر یاری نمی‌کنیم... همه‌ی این‌هایی که داریم، این‌ها را باید گذاشت و رفت:
سرمایه‌ی تو از این جهان، یک کفن است
آن هم به گمانم بِبَری یا نَبَری
روح، خطاب می‌کند به آن پیکری که در قالبِ بستگان و خویشاوندانِ اوست و می‌گوید: همسر من، شوهر من، فرزندانِ من، پدر، مادر، رفیق، شریک، همسایه، دوستِ صمیمی، شما تا کجا با من هستید؟ می‌گویند: ما تا پایِ قبر بیش‌تر تو را همراهی نمی‌کنیم و بیش از این هم با تو نیستیم. تو را به خاک می‌سپاریم و برمی‌گردیم...
بعد روح خطاب می‌کند به آن پیکری که در قالبِ تمامِ اعمالِ اوست. می‌گوید: شماها تا کجا با من هستید؟ آن‌ها پاسخ می‌دهند: ما تو را یاری می‌کنیم و همراهی می‌کنیم. ما در قبر، با توئیم. در برزخ، همراهِ توئیم و در آخرت هم با تو هستیم تا تکلیفِ تو رقم بخورد و سرنوشتِ تو تعیین گردد که بهشتی هستی یا دوزخی.
خب پیغمبر بعد می‌فرماید، خوشا به حال آن‌هایی که تا هستند، رفیقی را انتخاب می‌کنند که آن‌ها را در عالمِ قبر و برزخ، تنها نگذارند؛ آن هم چه رفیقی بهتر از اعمالِ شایسته‌ی آن‌ها.
آقا موسی بن جعفر، اشاره به همین حقیقت دارند. می‌فرماید دنیا، پایانش این است. از همه چیز شما را می‌گیرند. پس شایسته است قبل از این‌که به قبر برسید، «وابسته» زندگی نکنید و «زاهد» باشید. زاهد یعنی وابسته نبودن؛ یعنی در دنیا بودن و با دنیا نبودن. ثروتمند باشید و مقام داشته باشید و خانواده تشکیل بدهید. معاشرت با دوستان داشته باشید. اما مراقب باشید که وابستگی در شما ایجاد نشود.
شخصی از امام صادق سؤال کرد: زهد به چه معنایی است؟ امام فرمودند: زهد را خداوند بین این دو آیه‌ی قرآن تفسیر نموده است: « لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَىٰ مَا فَاتَكُمْ» (سوره حدید/ آیه 23) زهد، یعنی هر چه از شما گرفته می‌شود، شما را از خدا دور نسازد. « وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ» (سوره حدید/ آیه 23) و هر چه به شما عنایت می‌شود، شما را مغرور نکند و سرگرم نکند.
زاهد، یک انسانی است که وابسته نیست. اگر امکاناتی هم در اختیارِ اوست، دلبستگی به این امکانات پیدا نکرده. امام هفتم می‌فرماید دنیایی که پایانش قبر است، پس در این دنیا وابسته نباشید. دل به این زر و زیورها و زیبایی‌ها و فصول سال و امکاناتِ دنیایی نبندید.
بعد یک جمله‌ی دومی حضرت فرمودند و اشاره به قبر کردند و عالم آخرت: « وإنَّ شَيئاً هذا أوَّلُهُ لَحَقيقٌ أن يُخافَ آخِرُهُ» (معاني الأخبار : ص 343 ، تحف العقول : ص 408 كلاهما عن حفص بن غياث النخعي ، بحار الأنوار: ج 73 ص 103 ح 91). حضرت فرمودند آخرتی که شروعش این‌گونه است. شروعِ آخرت به این صورت است که ما را واردِ یک حفره‌ی تاریک می‌کنند و با یک دست کفنی، همه ما را می‌سپارند و می‌روند. برخلافِ شروعِ زندگیِ دنیاییِ ما، که ما از رحمِ مادر به دنیا آمده‌ایم و از تنهایی و آن محیطِ محدود و تنگ، آمدیم به آن اجتماع خویشاوندان و بستگانِ خود و در دنیای وسیع، رفتنِ ما آغازش از این دنیای وسیع، ما را در یک حفره‌ی تاریک می‌سپارند.
امام می‌فرماید برزخی که شروعش این‌گونه است، شایسته است که از پایان کار بترسید. بالأخره یک مقداری هم فکر برزخ و فکرِ پایانِ کار و فکر نتایج اعمال خود را بکنید.
این دو نکته: 1- وابسته نبودنِ در دنیا، 2- و از عواقبِ امر هراس داشتن و ترسیدن، سبب می‌شود که زندگیِ انسان‌ها، سلامتِ خود را پیدا کند.
توفیقات همه‌ی عزیزان را از خداوند منّان خواستارم. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
