بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
الحمدالله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبیّنا حبیب اله العالمین اباالقاسم المصطفی محمد و علی أهل بیته الأئمة الهداة المهدیین المکرمین لاسیّما بقیةالله المنتظر عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف.
قال الله تبارک و تعالی: «وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ».
با عرض سلام و احترام و ادب، محضر شما عزیزان بیننده و شنونده و آرزوی توفیقات روزافزون برای همه‌ی عزیزان از درگاه ربوبیت.
در ادامه‌ی مباحث قرآنیِ گذشته، یکی از نکاتی که در قرآن، خداوند بندگان خودش را هشدار می‌دهد، اجتناب و دوری از کفرانِ نعمت است. در آیه‌ی 7 سوره‌ی مبارکه ابراهیم، قرآن می‌فرماید وقتی که خداوند اعلام فرمود «وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ» که شما بندگانِ ما، اگر شکرِ نعمت به جای آورید، ما نعمت را بر شما فزونی می‌بخشیم. «وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ» اما اگر کفرانِ نعمت کردید، عذابِ من، سخت است.
از این آیه ما استفاده می‌کنیم که قطعاً، شکرِ نعمت‌های الهی سبب افزایش نعمت می‌شود و کفرانِ نعمت هم، سببِ سلبِ نعمت می‌شود.
یکی از عواملی که سبب می‌شود نعمت برای ما افزایش پیدا کند، شکرِ نعمت است. ما نعمتِ سلامتی خود را، خدا رحمت کند مرحوم آیت‌الله والدِ ما می‌فرمودند اگر می‌خواهید ذاکر بشوید، از خودتان شروع کنید و ببینید چه نعمت‌هایی را خدا به شما عنایت کرده، چشمِ شما می‌بیند بگویید: الحمدلله رب‌العالمین. زبانِ شما گویاست: الحمدلله رب العالمین. گوشِ شما می‌شنود: الحمدالله رب العالمین. دست و پای شما سالم است: الحمدلله رب العالمین. و بقیه‌ی نعمت‌هایی که در وجودِ خودِ ماست: خانواده دارید: الحمدلله. پدر، مادر، فرزندان، ثروت، آبرو و ... ما اگر در خودمان مرور کنیم و نعمت‌های الهی را بررسی کنیم، به قول سعدی علیه‌الرحمة:
بنده همان بِه که ز تقصیر خویش، عذر به درگاه خدای آورد
ورنه سزاوارِ خداوندیَش، کس نتواند که به جای آورد.
قرآن می‌فرماید سپاسگزاریِ شما، افزایشِ نعمت را به دنبال دارد و کفرانِ نعمت، عذابی سخت را به دنبال دارد. ما متأسفانه شاهدیم بعضی از مردم، نعمت الهی را خدا به این‌ها داده ولی قدرشناسی نمی‌کنند. قدرِ نعمت را نمی‌دانند. زبانشان، زبانِ کفرانِ نعمت است. گاهی اوقات، خالیِ وضعیت زندگی را می‌بیند و پُریِ زندگیِ خود را نمی‌بیند. یک بیماری مختصری گرفته، همه‌ی سلامتیِ وجودش را نمی‌بیند و می‌گوید: داریم می‌میریم!
حالا یک روزی هم منفعت اقتصادیِ آن‌‌چنانی نداشت. آن روز را می‌بیند ولی منافع اقتصادی که خدا برایش رقم زده را فرموش کرده.
مطلب دیگری که عرض کنم خدمت عزیزان، آنچه که سبب سلبِ نعمت می‌شود، خودِ کفرانِ نعمتِ انسان‌های ناسپاس است که آن‌ها هم سبب سلبِ نعمت می‌شود. و در مواردی هم ما داریم که بعضی از مردم، نعمت را خدا به این‌ها افزایش می‌دهد، سنّت استدراج رقم می‌خورد که این نعمت، در حقیقت برای آن‌ها، نقمت می‌شود تا کم‌کم سقوط کنند.
از دور، ما بعضی از زندگی‌ها را می‌بینیم و می‌گوییم: از نظر ثروت، از نظر امکانات، از نظر سلامتی، خوش‌اند. اما ما درونِ آن زندگی‌ها نیستیم. خدا نکند کسی به سنّت استدراج مبتلا بشود؛ یعنی خدا آن‌قَدَر به آن‌ها بدهد که دچار غفلتی بشوند که رو به سوی خداوند هرگز نیاورند. این هم از مصادیق عذاب است.
و نکته‌ی دیگری که عرض کنم، شکّی نیست و یقیناً حق، همین است که خداوند، نیازی به شکرگزاریِ انسان‌ها ندارد. ما اگر سپاسگزاری می‌کنیم، سپاسگزاریِ نسبت به خدا، غیر از سپاسگزاریِ ما نسبت به مردم است. خداوند، ذاتِ مقدسش بی‌نیاز است از عبادتِ انسان‌ها و از سپاسگزاریِ انسان‌ها.
آثار ارزشمند این سپاسگزاری و شکرگزاری، به خودِ ماها خواهد رسید و زیانِ کفرانِ نعمت هم به خداوند نمی‌رسد؛ به خودِ ما می‌رسد.
علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه در خطبه‌ی همام، به همّام فرمود: «إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى خَلَقَ الْخَلْقَ حِينَ خَلَقَهُمْ غَنِيّاً عَنْ طَاعَتِهِمْ آمِناً مِنْ مَعْصِيَتِهِمْ» خدا از اطاعتِ شما انسان‌ها بی‌نیاز است. اگر ما نماز می‌خوانیم، روزه می‌رویم، خمس می‌پردازیم، زکات می‌دهیم، کارهای نیک انجام می‌دهیم، نفعش را خودِ ما می‌بریم. و آن‌هایی که خطا می‌کنند، جرم مرتکب می‌شوند، ظلم می‌کنند، فساد مرتکب می‌شوند، این گناه و فساد، به خودِ آن‌ها زیان خواهد رساند.
سخنی از رسول خدا تقدیم کنم که پیامبر فرمود: «اَسْرَعُ الذُّنُوبِ عُقُوبَةً کُفْرانُ النِّعْمَةِ» یکی از گناهانی که به سرعت، گریبان انسان‌ها را خواهد گرفت، کفرانِ نعمت الهی است.
و امیرالمؤمنین در سخنی می‌فرماید: «سَبَبُ زَوَالِ اَلنِّعَمِ اَلْكُفْرَان» اینکه بعضی‌ها نعمت‌ها از ایشان سلب می‌شود و گرفته می‌شود، کفرانِ نعمت است. نعمت را داده‌اند، قدرشناسی نکرده‌اند. نتیجه‌ی این ناسپاسی و قدرنشناسی، زائل شدن نعمت است.
لذا آن‌هایی که می‌خواهند نعمت برای آن‌ها باقی بماند، از منعم خود که پروردگار است، سپاسگزاری را فراموش نکنند.
مولای متقیان در سخنی دیگر می‌فرماید: «کُفْرُ النِّعْمَةِ مُزِیلُهَا» کفرانِ نعمت، سبب زایل شدن نعمت می‌شود «وَ شُکْرُهَا مُسْتَدِیمُهَا» شکرِ نعمت، سبب دوامِ نعمت و استمرارِ نعمت می‌شود.
«کافِرُ النِّعمَةِ کافِرُ فَضْلِ اللّهِ» سخنی دیگر از مولای متقیان در غررالحکم است که حضرت می‌فرماید کسی که کفران نعمت می‌کند، خدا به او نعمت داده و او کفران نعمت می‌کند، این کفران‌کننده‌ی فضل خداست. فضلِ خدا را نادیده گرفته.
روزی، جوانی در یک فروشگاهی آمد با ما روبه‌رو شد و گفت: زندگی‌ای که ما داریم، سگ ندارد. گفتم: معرفتی که سگ دارد، تو نداری. گفت: چی آقا؟ گفتم: حقیقت همین است. گفت: ما چه داریم؟ گفتم: من همین قیافه‌ی شما را که می‌بینم، چشمَت سالم نیست؟ زبانت سالم نیست؟ با پایِ خودت به این فروشگاه نیامده‌ای؟ گوشِ تو نمی‌شنود؟ این چه قدر ارزش دارد؟ شما الآن حاضری کبد خودت را بفروشی 300 میلیون؟ الآن حاضری چشم خودت را معامله کنی؟ قلبِ سالمت را چند می‌فروشی؟ اعضا و جوارح سالمِ خودت را به چند می‌دهی؟ گفتم: سگ، یک قطعه نان جلویش می‌اندازند، دیگر روی انسان پارس نمی‌کند و حمله نمی‌کند. خدا چه به تو نداده؟ همین پیکرِ 70 – 60 کیلوییِ شما، میلیاردها تومان ارزش دارد که خدا، بی‌منّت داده و منّتی نگذاشته، بعد شما می‌گویی زندگی‌ای که ما داریم، سگ ندارد؟! نعمتِ سلامتی، عزیزان، نعمتِ بسیار مهمی است که در روایت، رسول‌الله فرمود دو نعمت است که مردم قدرِ این‌ها را نمی‌دانند تا از دست بدهند؛ یکی سلامتی و دیگر، امنیت. ما این سلامتی را نادیده می‌گیریم و این نعمت را نمی‌بینیم! نعمتِ بندگیِ خدا، نعمتِ اسلام، اینکه خدا را می‌شناسیم، این‌ها نعمت است. وقتی این‌ها یادمان می‌آید، شکر کنیم تا خدا نعمت را بر ما افزوده کند. نعمت زندگی در یک جامعه‌ی اسلامی. این نعمت است که ما در یک جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که هم‌عقیده‌ی ما هستند. در یک سرزمین کفری که همه با ما مخالف‌اند، زندگی نمی‌کنیم.
از شکرگزاری‌های امام حسین در صحرای عرفات، روز عرفه، همین است که: پروردگارا! تو را سپاس می‌گویم که من را در دولتِ پیشوایان کفر متولد نکردی.
عرضم را به پایان برسانم با این سخن از فرمایشات وجودِ مقدس امام زین‌العابدین که حضرت، در بحث گناهانی که نعمت‌ها را تغییر می‌دهد «الذُّنُوبَ الَّتِي تُغَيِّرُ النِّعَمَ» امام، یکی از آن گناهان را می‌فرماید: «کُفْرَانُ النِّعَمِ» کسانی که نعمت الهی را کفران می‌کنند، خودِ این کفران نعمت سبب می‌شود که، نعمت، دگرگون می‌شود و تغییر می‌یابد.
توفیقات همه‌ی عزیزان را از ساحت مقدس ربوبیت خواستاریم. والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته.
