بسماللهالرحمنالرحیم
الحمدالله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبیّنا حبیب اله العالمین اباالقاسم المصطفی محمد و علی أهل بیته الأئمة الهداة المهدیین المکرمین لاسیّما بقیةالله المنتظر حجةابنالحسنالعسکری عجلالله تعالی فرجهالشریف.
قال الله الحکیم فی کتابه الکریم: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ».
با عرض سلام و احترام و آرزوی قبولی اعمال همهی عزیزان در این ماه عزیز و عرض تسلیت به مناسبت فرارسیدن ایام سوگواری مولای متقیان و پیشوای پرهیزکاران عالم، حضرت امیرمؤمنان علی علیهالسلام.
در ادامهی مباحث گذشته با محوریت «معارفی از قرآن»، یکی از توصیههای پروردگار هستی، برای عموم انسانهای مؤمن و پاک، توصیهی به راستگویی است. و یکی از معارف در زندگی انسانها، صداقت و راستگویی است.
آیهای که مورد بحث قرار میگیرد، آیهی 119 از سورهی مبارکهی توبه است. این آیه از آیات شریفهای است که هم پیامی برای عموم مؤمنین و انسانهای معتقد دارد و هم در تفاسیر نقل شده که این آیه، در باب شخصیت حضرت علی علیهالسلام هم نزول کرده و یک محور بحث و پیام آیه، توجه به شخصیت حضرت علی علیهالسلام است.
قرآن میفرماید ای کسانی که ایمان آوردهاید، تقوای الهی پیشه گزینید، «وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ» با انسانهای صادق و راستگو، همراهی کنید.
مؤمنین، بر آنها لازم است هم ایمان را و هم تقوای الهی را، و همراهی با انسانهای صادق و راستگو.
کعببنمالک و أصحاب کعببنمالک، نقل میکنند از ابن عباس که، ابنعباس میگوید: از رسول خدا شنیدم که منظور از «الصّادقین» در این آیهی شریفه، امام علی بن ابیطالب است که خداوند مؤمنین را امر میفرماید به همراهیِ با صادقین، و از مصادیق بارز صادقین، حضرت علی علیهالسلام است.
البته در روایات دیگر هم به طرق دیگر، از رسول خدا و ائمهی معصومین ما، مطالبی نقل شده. در روایتی، پیامبر صلواتالله علیه، به سلمان فرمود: «أخی علیٌّ أوصیاء مِن بَعدِه». پیامبر، وقتی که سلمان سؤال کرد که منظور از «الصادقین» در این آیهی شریفه چه کسی است، پیغمبر فرمود: منظور، برادرم علی است و اوصیاء بعد از علی. و ائمهای که بعد از علی میآیند و مسئولیت هدایت و رهبریِ بشریت را به عهده میگیرند.
در روایات دیگر هم با این بیانها، ائمه اشاره فرمودهاند که منظور از «الصادقین»، «الأئمة الطاهرین إلی یوم القیامة» است. پیشواهای طاهر و معصومی که تا روزِ قیامت، اینها مسئولیت هدایت و تربیت بشریت را به عهده دارند.
در روایات دیگر، اشاره شده که منظور از «الصادقین»، «محمدٌ وَ أهل بیتَه» شخصِ رسولِ خداست و اهلبیت رسول خدا.
در تمام این احادیث و روایات، اشتراکش به علیبنابیطالب است که در بعضی از روایات، تصریحِ به این مطلب شده؛ همانند سخنِ رسول خدا به سلمان، که فرمود: «أخی علیٌ مِن أوصیاء و بَعده».
در بعضی از روایات هم بهطورکلی، اولیاء معصومین را و اولیاء طاهرین را، یا أهلبیت پیغمبر را بیان کردهاند.
من چند نکته را در این آیهی شریفهای که اشاره به شخصیت والا و بالای حضرت علی علیهالسلام هم دارد، نکاتی ارزشمند و آموزنده از این آیه را محضر شما عزیزان اشاره داشته باشم.
یکی از راهکارها و عواملی که برای پیشگیری از انحراف و لغزش و خطای در زندگی، بسیار بسیار مهم است، دوستی و همراهی و همنشینی با انسانهای راستگوست. همهی عزیزان توجه داشته باشید، ما اگر زندگیِ سالمی را جستجو میکنیم و سلامتِ در فکر و رفتار را تعقیب میکنیم، یکی از عواملی که میتواند ما را کمک کند که در مسیر سلامت حرکت کنیم، «كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ» با راستگویانبودن است. که البته عرض کردم جلوهی اَتمّ راستگویی، همراهی با امیرالمؤمنین است؛ یعنی با منویات و افکار و نظرات امیرالمؤمنین، نظرات پیامبر اکرم و نظرات ائمهی معصومین، ما همراهی کنیم. قطعاً شما برخورد نمیکنید با کسی که ائمه را شاخصِ در زندگی خودش قرار داده باشد و علیبنابیطالب را الگو، و این انسان دچار انحراف بشود. نوع انحرافها ناشی از فاصله گرفتن از صادقین است. چه «صادقین» به آن معنای اَتمّ و أکملش که معصومیناند و چه «صادقین» به معنای عمومش که با انسانهای راستگو و درسترفتار و درستکردار ما معاشرت کنیم. در همین روابط اجتماعی هم، وقتی انسان با انسانهای صادق معاشرت میکند، از یک سلامتِ بیشتری بهرهمند است. این نکتهی اولی که عزیزان توجه داشته باشند. قطعاً این آیهی شریفه، چون خطاب به عمومِ مؤمنین است، همهی مردم، هر کسی که در قالب «مؤمن» قرار میگیرد «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا» قرار میگیرد، همراهی و همکاریِ با صادقین را نباید تعطیل کند. مخصوصاً رهبران الهی، نباید از صادقین فاصله بگیرند. و هر جا در تاریخ اسلام داشتهایم که رهبرانِ جامعه از «صادقین» یعنی منویات و افکار و رفتار اولیاء الهی فاصله گرفتهاند، در مسیر انحراف قرار گرفتهاند.
این آیه، از آیاتی است که دلیلِ بر عمصتِ رهبرانِ الهی است و ائمهی معصومین است. و قرآن میفرماید: «كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ».
این «كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ»تأکید خداوند است که با اینها همراهی کنید. پس اینها انسانهای معصومی هستند که خدا، امرِ به همراهی میکند.
دو نکتهی دیگر را من تکمیل کنم و عرائض را در این قسمت از برنامه، به پایان برسانم، قطعاً سعادت و رشد و ترقی یک جامعه، در پرتو این نکاتی است که خدا در این آیه میفرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا»: ایمان. «اتَّقُوا اللَّهَ»: تقوای الهی پیشهگزیدن و از حرام و گناه فاصله گرفتن. و «كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ»: اطاعت از رهبرانِ معصوم.
و نکتهی پایانی، در هر زمان از این آیه استفاده میشود که باید «معصومی» وجود داشته باشد. چون قرآن، کتابی است برای بشریت تا ابدیت و آییننامهی سعادت زندگی است. اینکه قرآن بهطورمطلق میفرماید همیشه باید با «صادقین» همراهی کنیم، از این آیه استفاده میشود که معصوم، در هر عصر و زمانی، باید بین انسانها باشد که با او همراه باشند.
و لذا در عصر غیبت هم، اسوهی صادقین در عصر غیبت، وجود مقدس ولیّ عصر است. روایاتی را در ذیل تبیین مقام صدق و راستگویی، انشاءالله در فرصتی دیگر، مطالبی را عرض خواهیم کرد.
توفیقات همهی عزیزان را در این ایام عزیز و در این ماه مبارک رمضان، از ساحت مقدس ربوبیت خواستارم. والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته.