استاد شیخ علیرضا حدائق روز سه‌شنبه 24 اردیبهشت 98 در ادامه سلسله مباحث جایگاه خانواده در قرآن و موضوع پاسداشت حقوق در خانواده ، به بررسی بخشی از نامه 31 نهج‌البلاغه که توصیه‌های امیرالمؤمنین (ع) به فرزندشان امام حسن (ع) است پرداختند.
چرا باید از خدا بترسیم؟
می‌گویند: چرا خدایی که مهربان‌تر از مادر است باید ترسناک باشد؟
امیرالمؤمنین (ع) به امام حسن (ع) می‌فرماید: پسرم از خدا بترس، به‌واسطه بدی کارهایت.
مردم! خدای رحیم، عادل هم هست. طلیعه دعای افتتاح این است: خدایا در مقام بخشیدن و رحمت، ارحم‌الراحمین هستی و سخت‌گیرترین مجازات کننده‌ها در مقام انتقام هستی. البته برای کسی که توبه نکند.
اینجا کارت را درست کن!
اگر بنا شود کرم خدا، معاویه را در کنار امیرالمؤمنین (ع) را به بهشت ببرد، عین ظلم است.
معلمی که دانش‌آموز درس‌خوانده و درس نخوانده را نمره عالی می دهد ظالم است.
برخی شعرا این اشتباه را نیز کرده‌اند: خداوندا به حق هشت و چهارت / ز ما بگذر شتر دیدی ندیدی
این شعر مربوط به این دنیا است. اینجا کارت را درست کن! اینجا پرونده را صاف کن؛ وگرنه آنجا با عدالت رفتار می‌شود.
رفیقی که هرگز رهایت نمی‌کند
پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: وقتی روح از کالبد انسانی خارج می‌شود سه پیکر، کنار جسد او حاضر می‌شود.
پیکر اول در قالب تمام ثروت‌های انسان است که روح خطاب به او می‌کند: تا کجا با من هستی؟ او می‌گوید: تا پای قبر.
پیکر دوم نماینده همه بستگان و دوستان است که می‌گوید: تا حد یک دست کفن با تو هستم.
پیکر سوم نماینده همه اعمال است که می‌گوید: در قبر و برزخ با تو هستیم و در قیامت نیز تو را رها نمی‌کنیم تا سرنوشتت رقم بخورد.
مردم! به یاد آن رفیقی باشید که شما را رها نمی‌کند.
بهترین استاد اخلاق
علمای علم اخلاق می‌گویند: حتماً نباید استاد بالای سرت باشد. خدا استادهای رایگانی در اختیار ما قرار داده است ولی ما قدر نمی‌دانیم.
همه ما برای یکدیگر استادیم. جامعه، معلم است. صبح که از خانه بیرون می‌آیی رفتارهای مردم، کلاس زندگی است.
بدی‌ها را می‌بینی انجام نده و خوبی را می‌بینی انجام بده.
بهترین استادهای اخلاق، مردم هستند.
اسوه اخلاق
در طول عمرم یک غیبت از مرحوم آیت‌الله والد نشنیدم. یک بداخلاقی از ایشان در کانون زندگی به یاد ندارم. گاهی اوقات که از رفتار بچه‌ها ناراحت می‌شدند به‌عنوان اعتراض از خانه خارج می‌شدند. این بزرگ‌ترین درس برای بقیه بود.
بارها گفتم اگر در برخی خانه‌ها حاکم شرع مبسوط الید باشد به خاطر حرفی که آنجا زده می‌شود باید بخوابانند و طرف را شلاق بزنند.
نسبت ناروا به فرزند و همسرت می‌دهی؟ نکند نماز بخوانم و با اخلاق بدم فرزندانم را از دین بیزار کنم.
اگر بد است نکن!
توصیه امام علی (ع) به امام حسن (ع): هرچه برای خودت قبیح می‌شماری برای دیگران هم ناپسند بشمار.
گاهی اوقات وسایل مندرس و غیر مرغوب را به دیگران انفاق می‌کنند. اگر برای تو زشت است برای او نیز زشت است.
کس نمی‌داند در این بحر عمیق / سنگریزه قرب دارد یا عقیق؟
یک‌وقت همان کسی را که ناچیز می‌شمارید نزد خدا مقرب است.
اگر اجحاف، گران‌فروشی، احتکار، ظلم و مهریه سنگین بد است تو هم نکن!
ببری مال مسلمان چو برند مالت را / بانگ و فریاد برآری که مسلمانی نیست
رفتار شترمرغی
امیرالمؤمنین (ع) به امام حسن (ع) می‌فرمایند: با مردم آن‌گونه بگذر که دوست داری از خودت بگذرند.
اگر کسی در حق شما بدی کرد و از شما عذرخواهی کرد، همان لحظه فکر کنید اگر جای او بودید دوست داشتید چگونه با شما رفتار کنند؟
برخی از ما شترمرغی عمل می‌کنیم. نسبت به حقوقی که ما بر مردم داریم حواله می‌کنیم به روز قیامت و پل صراط و یوم‌الحساب و نسبت به حقوقی که مردم بر ما دارند در شب‌های قدر می‌گوییم: خدایا ما را از زیر بار مظلمه مردم نجات بده!
فن استجابت دعا
امام صادق (ع) فرمود: هر وقت در خانه خدا می‌روید اول بگویید خدایا از هرکسی که بر او حقی دارم گذشتم. خدایا تو قادری به دل هرکسی که بر ما حقی دارد بیندازی او هم مرا ببخشد.
سخت می‌گیرد جهان بر مردمان سخت‌گیر
اگر نبخشی، در روز قیامت هم هستند کسانی که جلوی تو را می‌گیرند.
زبان؛ بهترین و بدترین عضو بدن
توصیه امام علی (ع) به امام حسن (ع): چیزی را که نمی‌دانی را نگو؛ اگرچه دانسته‌ات اندک باشد.
خیلی حرف‌ها را نمی‌دانیم و می‌گوییم: شنیده‌ایم یا فلانی گفت یا همه می‌گویند.
چرا خودتان را مسئول می‌کنید؟
با همین زبان می‌توانید کسب فضایل کنید: اصلاح ذات البین، تلاوت قرآن و ذکر. با همین زبان نیز می‌شود آبرو برد، فساد کرد، زندگی را به هم زد، شخصیتی را نابود کرد و شهادت باطل داد.
تفاوت زبان با دیگر اعضاء
گناه زبان برخلاف دیگر گناهان، محدودیت مکانی ندارد؛ مثلاً شما ندیده‌اید که کسی در مسجد قماربازی کند یا شراب بخورد ولی خودم در مسجدالحرام دیده‌ام آدمی را که فحش می‌داد یا فرد دیگری که غیبت می‌کرد.
زبان تنها عضوی است که محدودیت زمانی نیز ندارد. اگر در شب قدر نیز غافل شدی، غیبت کار دستت می دهد.
زبان محدود به عمر نیز نیست ولی بعضی از گناهان با بالا رفتن سن، اقتضای خود را از دست می‌دهند.
رمز موفقیت میرزای شیرازی
نظام عالم، شانسی نیست. مردم! کار خدا روی حساب است.
اگر دیدید کسی موقعیت‌هایی دارد پیدایش کنید و ببینید منشأش چیست؟
پارتی‌بازی نیست که خدا به یک برادر بدهد و بشود هابیل و به یک برادر ندهد و بشود قابیل. این خلاف عدالت خدا است.
به میرزای شیرازی گفتند: رمز موفقیت شما چیست؟
گفت: من در طول زندگی هیچ‌گاه خودم را برتر و بهتر از دیگران ندانستم. همیشه بر اساس هرچه برای خودم می‌پسندیدم با دیگران عمل کردم.
