بسم الله الرحمن الرحیم.
دوری از گناه و اخلاق نیکو سبب جلب محبت امام (عج)
قال الصادق علیه الصلواه و السلام: مَنْ سُرَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ اَلْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ اَلْأَخْلاَقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ[1]. مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ عَلَى هَذَا اَلْأَمْرِ مُنْتَظِراً لَهُ كَانَ كَمَنْ كَانَ فِي فُسْطَاطِ اَلْقَائِمِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ[2] .
سخن پیرامون وظائف فردی در حوزه عاطفه نسبت به امام زمان(عج) بود. عرض کردیم که از عوامل جلب محبت نسبت به امام زمان(عج) سخن به میان آمد. یکی از عوامل جلب محبت، پاکی و پاکدامنی بود. از عواملی که جلب محبت می‌کند و ما را با حضرت همسو و هم مسیر قرار می‌دهد، اخلاق شایسته است. قطعا کسانی که امام زمان(عج) را دوست می‌داند و ابراز محبت می‌کنند و منتظر حضرت هستند، امام صادق(ع) می‌فرماید: هرکسی که می‌خواهد از منتظران امام زمان(عج) و از یاران حضرت باشد، باید منتظر بماند و به دو کار عمل کند و اهتمام بورزد: وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ. اول به پاکی و پاکدامنی و دوری از آلودگی‌ها بپردازد و نکته‌ی دوم: وَ مَحَاسِنِ اَلْأَخْلاَقِ. اخلاق شایسته داشتن. بعد امام صادق می‌فرماید: اگر کسی این دو ویژگی را پیدا کرد و با این دو ویژگی زندگی کرد، و مرد و این دو ویژگی را داشت، به رحمت خدا رفت، امام می‌فرماید: گرچه فوت کرده است، ولی لحظه به لحظه‌ی او مثل این است که در خیمه‌ی امام زمان(عج) با حضرت نشسته است. یعنی یک ثواب عظمایی نصیب او می‌شود که در حقیقت مثل این است که همیشه در محضر امامش هست و در حضور حضرت هست. این دو صفت ارزشمند دوری از گناه و اخلاق شایسته داشتن. لذا از این حدیث استفاده می‌شود که از عوامل جلب محبت، داشتن اخلاق شایسته است. در سخنی هم امام علی(ع) می‌فرماید: ثَلاَثٌ يُوجِبْنَ اَلْمَحَبَّةَ[3]: سه چیز است که جلب محبت می‌کند، کسب محبت می‌کند، در آن روایت امیرالمؤمنین یکی از آن سه چیز را اخلاق شایسته نام می‌برد. اساسا انسان های خوش اخلاق را مردم دوست می‌دارند، افرادی که در برخوردشان با دیگران با ادب و با نزاکت و با روی باز، چهره باز، با ادبیات سالم و با احترام سخن می‌گویند، این‌ها محبوب هستند و مردم از این اخلاق اظهار مسرت و دوستی می‌کنند.
نکته‌ی دیگر حُسْنُ اَلرِّفْقِ، مدارا کردن با مردم ایجاد محبت می‌کند، علی علیه السلام می‌فرماید: با مردم مدارا کنید. خدا رحمت کند سعدی را
آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است با دوستان مروت با دشمنان مدارا.
این رفق و مهربانی و رفتار پسندیده و آمیخته با مدارا با جامعه و مردم ایجاد محبت می‌کند. سومین نکته: علی علیه السلام می‌فرماید تواضع و فروتنی. خود فروتنی هم ایجاد محبت می‌کند. انسان های معاشر ما معمولا از افراد متواضع و افرادی که فروتن هستند اظهار شادمانی می‌کنند و انسان‌ها از افراد متکبر، متنفر هستند، بارها بنده خودم شاهد بودم، گاهی اوقات یک فردی که خصلت تکبر گونه داشته است، در خانواده‌ی خودش هم جایگاهی ندارد. در فامیل خودش هم جایگاهی ندارد. حالا چه مرد، چه زن، چه جوان و چه پیر. می‌گویند این فرد متکبری است ، دلها از او فاصله می‌گیرد، نفرت ایجاد می‌شود. ولی برعکس، انسان های متواضع ولو اینکه غریب هستند، بر دلهای انسان‌ها حاکمند و بر دلها حکومت می‌کنند. لذا این ویژگی های ارزشمند اخلاق پسندیده و رفتار شایسته و تواضع نسبت به انسان‌ها که در آموزه های دینی ما توصیه شده است، علی علیه السلام می‌فرماید: یکی از چیزهایی که جز پروردگار کسی اطلاع ندارد، اولیاء الهی هستند که خدا اولیائش را بین مردم پنهان کرده است. حضرت می‌فرماید: به هیچ کس به حقارت نگاه نکنید، چه بسا آنکسی را که شما به دید حقارت و پستی می‌نگرید، ولی خدا هست و خود شما بی خبر هستید. لذا این می‌طلبد که شما با همه‌ی انسان‌ها با تواضع برخورد کنید.
کس نمی داند در این بحر عمیق سنگریزه قورت دارد یا عقیق.
چه بسا آن کارگر ساده و آن فرد بی سواد و یا آن فرد فقیر که از نظر ما شاید جایگاهی نداشته باشد، نزد پروردگار عالمیان جایگاه بالایی داشته باشد. این ویژگیها سبب می‌شود که محبت را کسب می‌کند و قطعا این صفات ارزشمند اخلاقی ایجاد محبت می‌کند برای ما نزد امام زمان(عج). کسانی که اخلاق شایسته دارند قطعا امام زمان(عج) آن‌ها را دوست می‌دارد، چرا که خود امام زمان(عج) اسوه‌ی اخلاق، اسوه‌ی مهربانی و اسوه‌ی تواضع است. اولیاء الهی چنین بوده اند. ما در بعضی از ملاقات هایی که ائمه را مردم نمی شناخته اند، ائمه در نهایت فروتنی خدمت می‌کردند، آقا امام سجاد حج مشرف شده بودند، در حج حضرت رفتند در کاروان شامی‌ها و به این شامی‌ها خدمت می‌کردند، شامی‌ها امام سجاد را نمی شناختند، یک وقتی یکی از بزرگان شامی، پیر مردی بود، امام سجاد را شناخت و به امام سجاد گفت: می‌دانید این آقا که دارد به شما خدمت می‌کند چه کسی هست؟ گفتند نمی دانیم. گفتند این علی بن الحسین هست، از نوادگان رسول الله است. شما دارید خودتان را شرمنده‌ی پیغمبر می‌کنید، نوه‌ی پیغمبر دارد به شما خدمت می‌کند، آبی برای تان می‌آورد، کار شما را انجام می‌دهد. آمدند خدمت حضرت و گفتند یابن رسول الله، ما را شرمنده‌ی رسول الله نکنید، امام سجاد فرمود: من دوست داشتم به زائران خانه‌ی خدا خدمت کنم. در کاروان حجازی چون من را می‌شناختند اجازه نمی دادند من خدمت کنم. آمدم در قسمت کاروان شامی‌ها که کسی من را نمی شناسد تا بتوانم به صورت گمنام و بی سر و صدا خدمت کنم. این سیره‌ی اولیاء الهی بود که بر گرفته از تواضع است. قطعا امام زمان(عج) چنین انسان هایی را که متواضعانه، با اخلاق و فروتنی به مردم و جامعه خدمت می‌کنند، این‌ها را دوست می‌دارند.
از عوامل دیگری که جلب محبت می‌کند و محبت حضرت را به سمت ما جلب می‌کند، رعایت احترام و ادب نسبت در برابر امام است. ما در برابر امام مان باید ادب داشته باشیم. نام رهبران دینی را وقتی می‌بریم، با ادب ببریم که علی علیه السلام فرمود: وَ لاَ مِيرَاثَ كَالْأَدَبِ[4] هیچ ارث و میراثی بهتر از ادب نیست. هیچ سرمایه‌ی بهتر از ادب نیست. آن چه سبب شد حر روز عاشورا نجات یابد و از خیل دوزخیان به جمع بهشتیان پیوست، ادب حر بود، لذا خود این با ادب بودن که یکی از مقوله های اخلاق شایسته است، انسان‌ها را نزد امام عصر محبوب می‌کند.
نکته‌ی دیگر، هدیه برای حضرت دادن. ما از امام مان غافل نشویم، گرچه امام نیاز به هدیه‌ی ما ندارد، اما خود این هدیه دادن و به یاد حضرت کار خیری را انجام دادن، مناسبت شادی است، ما هم مشارکت کنیم به نام امام زمان(عج) و به یاد حضرت. به دیگران این هدیه را انتشار بدهیم، حالا ایام عیدی هست، جعبه‌ی شرینی. مخصوصا ایامی که مناسبت با امام زمان(عج) دارد، توزیع این شادی و این شیرینی بین دیگران به یاد حضرت، قطعا تأثیر دارد، همانطوری که خدا در قرآن می‌فرماید: فَٱذكُرُونِي أَذكُركُم وَٱشكُرُواْ لِي وَلَا تَكفُرُونِ[5] یادم نمایید تا یادتان نمایم. همانطوری که خدا می‌فرماید: اگر به یاد خدا بودید، خدا هم امدادش شامل حالتان قرار خواهد داد، ما اگر به یاد ولی خدا بودیم، برای حضرت قدمی برداشتیم، قطعا عنایات خاص حضرت هم شامل حال ما قرار خواهد گرفت.
[1] بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام , جلد۵۲ , صفحه۱۴۰
[2] بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام , جلد۵۲ , صفحه۱۲۵
[3] غرر الحکم و درر الکلم , جلد۱ , صفحه۳۳۲ (ثَلاَثٌ يُوجِبْنَ اَلْمَحَبَّةَ: حُسْنُ اَلْخُلُقِ، وَ حُسْنُ اَلرِّفْقِ وَ اَلتَّوَاضُعُ .)
[4] بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام , جلد۱ , صفحه۹۴
[5] بقره/152
