بسم الله الرحمن الرحیم.
﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِى الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ اَنَّ الاَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ[1]﴾
در آخرین جمعهی ماه مبارک رمضان قرار داریم که روز جمعه روز امام عصر است. به همین مناسبت آیه 105 از سورهی مبارکهی انبیاء تلاوت گردید که یکی از وعده هایی که خداوند قطعا میفرماید تحقق پیدا خواهد کرد، وَلَقَدْ كَتَبْنَا ، تحقیقا ما این مطلب را اشاره کردیم در کتاب زبور، بعد از اینکه در کتاب تورات موسی یا لوح محفوظ اشاره کرده ایم که اَنَّ الاَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ، وارثان حقیقی زمین، بندگان صالح ما خواهند بود.
نگاه بشریت امروز نسبت به آیندهی نیامدهی فردا، دو نگاه کاملا متفاوت و متمایز است. بعضیها نگاهشان، نگاه آمیخته با یأس و نا امیدی است. اوضاع کنونی عالم را که میبینند، مشکلات، سختی ها، ظلم ها، جنایت ها، حق کشی را در همهی بخش ها، در همه جای دنیا یک حالت یأس و ناامیدی به سوی اینها میآید که آینده معلوم نخواهد شد. چه میشود؟ وضعیت اقتصادی، وضعیت سیاسی، وضعیت اجتماعی جامعهی بشری را وقتی میبینند، بعضیها دچار یأس میشوند و نا امیدی.
از آن طرف، بعضیها امیدوار به آینده هستند که آیه میفرماید: ما وعده کردیم که در آینده وارثان حقیقی زمین، بندگان صالح ما خواهند بود. این نگاه آمیخته با امید است، آمیخته با نشاط است. آمیخته با روحیهی تلاش است که یک نگاه توحیدی است و ما مسلمانها بر این باور هستیم و بر این عقیده هستیم که آیندهی زندگی بشریت، آیندهی است آمیخته با موفقیت و دور از هر رنج و سختی و مشکلاتی که امروز بشریت با آن درگیر است و با آن گرفتار.
در این آیه خدا میفرماید: ما قطعا این وعده را داده ایم. در کتاب های آسمانی هم بیان کردیم که اَنَّ الاَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ، وارثان حقیقی زمین، بندگان صالح ما خواهند بود. این بشارت الهی است.
از این آیه استفاده میشود که ما هم باید تلاش کنیم برای اینکه زمینه ساز دولت کریمهی آن مصلح عدالت گستر، حضرت صاحب الزمان باشیم. ما هم در اینجا نقشی داریم. ماهم باید به وظایف خودمان عمل کنیم. در این مقال و در این مقام من چند مورد از ویژگی های منتظران را که طبق این آیه باید زمینه ساز بود و شرایط را فراهم کرد و هم خودمان بندهی صالح بشویم و هم دیگران را به سمت و سوی پاکی و نیکی دعوت کنیم.
از ویژگی های منتظران در دوران غیبت حضرت و در آخرالزمان، یکی از توصیه هایی که شده است انتظار فرج است که رسول الله در روایت میفرماید: اَفْضَلُ الْعِبادَةِ اِنْتِظارُ الْفَرَجِ[2]. بهترین عبادت، انتظار فرج امام زمان کشیدن است. این انتظار یعنی تلاش، یعنی کوشش، یعنی فعالیت برای رسیدن به هدف عالی و غایی خودما. همان طوری که گاهی اوقات میهمانی در منزل دعوت میکنید و به تناسب حال میهمان و فراخور حال میهمان شرایط را مهیا میکنید و هر کسی بیاید شما را ببیند، حالت انتظار را در شما میبیند، چه خبر است؟ غذایی طبخ کردید، خانه آراسته است. خودتان سر و وضع مرتبی دارید. میگویید منتظر کسی هستید. اولا این انتظار، که اگر ما منتظر مصلح هستیم، باید صالح زندگی کنیم. این نکتهی اول.
نکتهی دوم امید به آینده است که در همین آیهی شریفه نیز خداوند بندگانش را امیدوار میکند که امیدوار باشید، حکومتی عدالت گستر و حکومتی آمیخته با رأفت و مهربانی رقم خواهد خورد که در روایتی، رسول الله میفرماید:لو لَمْ يَبْقَ مِنَ اَلدَّهْرِ إِلاَّ يَوْمٌ، اگر از عمر روزگار و دنیا جز یک روز باقی نمانده باشد، حضرت میفرماید: لَبَعَثَ اَللَّهُ فِيهِ رَجُلاً مِنْ عِتْرَتِي مِنْ أَهْلِ بَيْتِي، خدا شخصی را از خاندان من بر میانگیزد که يَمْلَأُهَا عَدْلاً[3]، دنیا را پر از عدالت و عدل و مهرورزی خواهد کرد. این نکتهی دوم که منتظرام امام زمان، باید این امید به آینده یعنی روحیهی نشاط، تلاش، کوشش در اینها باشد. منتظر، مأیوس نیست. منتظر، قافیه را نباخته است. منتظر، منزوی نیست. منتظر در صحنه هست. منتظر، با این وعدهی که خدا داده است، سراسر امیدوار است به تحقق امر الهی.
نکتهی دیگر که ما باید در ویژگی های منتظران در خود مان ایجاد کنیم، عهد و پیمان با امامی است که انتظار او را میکشیم. لذا این دعای عهدی هم که از امام صادق علیه السلام نقل شده است که هرکس چهل صبح این دعا را بخواند انشاء الله از یاران حضرت مهدی قرار خواهد گرفت. بالاخره بسیار بسیار در تربیت انسان، روح انسان، روش و منش انسان، اگر این دعا آمیخته با مضامینی باشد که توجه به مضامینی که آنها را داریم تلاوت میکنیم در تربیت و رشد و تعالی ما بسیار مؤثر است.
ضمن اینکه خود حضرت در یک توقیع شریفی فرمودند: فإِنَّا يُحِيطُ عِلْمُنَا بِأَنْبَائِكُمْ[4]. علم ما برکارهای شما واقف است و هیچ خبری از اخبار شما بر ما پوشیده نیست. نبأ خبرهای بسیار بزرگ است. خبر، عموم خبرهاست. امام میفرماید: ما به اذن خدا از همهی کارها واقف هستیم و مطلع هستیم. لذا این امامی که بر امورات ما واقف است، مراقب باشیم که در زندگی، در برنامه های ما، در داد و ستدهای ما، در خلوت ها، در عروسی ها، در عزاها و در سفرها این پیمانی را که با امام بستیم که ما یک منتظر برای او باشیم و یار باشیم برای او، فراموش نشود.
مطلب دیگری که اینجا حائز اهمیت است از وظائف ما منتظران برای زمینه ساز شدن آن حکومت جهانی عدالت گستر، تلاش برای اصلاح جامعه است. قطعا منتظران واقعی امام زمان باید تلاش کنند جامعه را اصلاح کنند. ما در جامعهی زندگی میکنیم که جامعه را میخواهیم برای آمدن حضرت آماده کنیم. اول بنده از خودم شروع کنم. قرآن به مؤمنین میفرماید: ﴿يَا اَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا اَنفُسَكُمْ وَاَهْلِيكُمْ نَاراً[5]، اول از خودتان شروع کنید، خودتان را از آتش و نافرمانی خدا حفظ کنید و بعدا خانوادهی خود را و بعدا فامیل، بستگان و دوستان و همسایگان و جامعهی را که در آن زندگی میکنید. ما بی تفاوت نسبت به مسائل جامعه نباشیم. اتفاقا امر به معروف و نهی از منکر یعنی وجدان آگاه. امر به معروف و نهی از منکر یعنی مهر ورزی، یعنی شاکر نعمت خدا بودن که من معروفی را میشناسم و دارم گسترشش میدهم. منکری را فهمیده ام و دارم آن را باز میدارم و یک نوع خدمت به طرف مقابل من است.
در روایتی رسول الله میفرماید: َنْ أَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَى عَنِ اَلْمُنْكَرِ فَهُوَ خَلِيفَةُ اَللَّهِ فِي اَلْأَرْضِ وَ خَلِيفَةُ رَسُولِهِ[6] . اگر کسی امر به معروف و نهی از منکر نماید، نمایندهی خدا در روی زمین است. فَهُوَ خَلِيفَةُ اَللَّهِ فِي اَلْأَرْضِ وَ خَلِيفَةُ رَسُولِهِ و نمایندهی پیامبر است در روی زمین و نمایندهی قرآن بر روی زمین است.
[1] انبیاء/105
[2] بحارالأنوار، ج52، ص 125
[3] اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، ج 5 ص 256
[4] بحار، ج 53، ص 174
[5] تحریم/6
[6] مستدرک الوسائل، ج 12 ص 179