کد:1100121
سوال:
با توجه به آیه صریح قرآن آیا بریدن دست دزد لازم است یا خیر؟ دلیل آن را بیان بفرمایید.چرا دست دزد های کلان مثل اختلاص گر ها را قطع نمی کنند؟
جواب:
طبق احکام اولیه «وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا»[1] این چهار انگشت دزد را باید قطع کرد. ید هم اشاره به چهار انگشت دارد و باید بریده شود و یکی از آثار اجرای احکام الهی که حالا حدود و دیات و قصاص باشد همین است برای اینکه جلوی انحراف گرفته شود.
البته نه هر دزدی، ما در فقه شرایط متعددی را داریم که اگر کسی با این شرایط دزدی کرد انگشتش باید قطع شود، هر کسی هر چیزی دزدید دستش را قطع نمی‌کنند. این در یک چارچوبی است که اسلام برایش تعریف دارد که اصلا حکم دزدی را می‌دانسته یا نمی‌دانسته، به حد جوع شکمش برداشته یا اینکه اصلا سیره او دزدی است. یکسری شرایطی دارد. خوب قطعا اگر کسی سارق شد و دزد شد با همان معیارهایی که فقه دیده است، خوب قطعا هم احکام و هم دیات و هم قصاص برای سلامت جامعه است «وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ»[2] چه قصاصش چه حدودش چه دیاتش حیات جامعه را در بر دارد. یعنی اگر مجازات جدی نباشد مجرم گستاخ می‌شود مجرم وقتی دید خطا کرد کاریش نداشتند، دوباره می‌رود خطای دوم را انجام می‌دهد خطای سوم را انجام می‌دهد. این برای سلامت جامعه قطعا نافع است. مگر اینکه احکام ثانویه بگونه‌ای پیش بیاید که بگوییم ما در یک شرایطی هستیم و در جهانی زندگی می‌کنیم که دنیای متمدن امروز با این تکنولوژگی پیشرفته، این احکام الهی را بر علیه مسلمین تبدیل به تبلیغات سوء کرده‌اند و مسلمان‌ها را انسان‌های خشن جلوه می‌دهند. گرچه خود اروپایی‌ها و امریکایی‌ها در رفتارها و برخوردهایشان خشونت‌های بمراتب سخت‌تری دارند و در زندان‌هایشان و برخوردهایشان، ولی اگر ما دیدیم دارد سوء استفاده می‌شود از این حکم الهی و به ضرر اسلام تمام می‌شود، دیگر این دست فقهاست که بگویند بعنوان احکام ثانویه باید روی آن تامل شود و یا اینکه بگویند مکافات و مجازاتش تبدیل به حکم دیگری بشود.
در بحث اختلاس‌ها و سوء استفاده و دست‌اندازی‌های به بیت‌المال، اینها می‌آید در چارچوب مفسد فی‌الارض که قطعا بعضی از اینها را هم اعدام کردند. کسانی که دست‌اندازی در اموال عمومی دارند و این دست‌اندازی آنها بمراتب از دزدی مال یک نفر بدتر است، اینها مال همه را دارند می‌دزدند و دارند ضربه به جامعه اسلامی می‌زنند. این دزد اگر مال یک نفر را برده و به یک نفر ضربه زده، این فرد در آن دست‌اندازی کلان ضرر به جامعه اسلامی زده است. و لذا این در قالب مفسد فی الارض اگر قرار گرفت، مفسد فی الارض قطعا دیگر حق حیات ندارد.
[1] مائده آیه38
[2] بقره آیه179