در حدیثی از امام باقر آمده است که بخدا سوگند هیچ بنده‌ی مومنی به درگاه خداوند عزوجل اصرار نورزد مگر آنکه حاجتش برآورد. منظور از اصرار و پافشاری چیست؟
کد سوال : 1100150
جواب:
بسم الله الرحمن الرحیم
نسبت به این حدیثی که اشاره فرمودید و احادیث شبیه به این حدیث که خداوند به حضرت آدم ابوالبشر می‌فرماید آدم «علیک بالدعاء علیَّ بالاجابة»این بحث اجابت معنایش چیست؟
اصرار یعنی خسته نشدن و پافشاری کردن، تقاضای خود را به خداوند عرض کردن، اما اجابت را مردم فقط در رسیدن به خواسته‌های خودشان می‌دانند. رسول خدا می‌فرماید «ما مِن مومنٍ یدعو الله بدعاء الا یستجیب له»[1] هیچ دعایی نیست مگر اینکه بدنبال این دعا استجابت رقم می‌خورد، اما مراحل استجابت متفاوت است، غالب مردم وقتی دعا می‌کنند با یک گناهانی و بدهکاری‌هایی در خانه‌ی خدا آمده‌اند و با یک کوله‌باری از گناه هستند و وقتی دعا می‌کنند دعا یک امتیازی می‌شود برای آنها و یک طلبی می‌شود که سبب می‌شود گناهان این‌ها از بین برود، این خودش یک استجابت است. من با یک بدهی‌هایی درِ خانه‌ی خدا آمده‌ام و رو به دعا آورده‌ام از خدا تقاضا می‌کنم یک امتیازاتی باب این دعا به من می‌رسد که آن امتیازات سبب می‌شود گناهان من از بین برود. این یک نوع استجابت است.
نوع دوم این است که بعضی‌ها صلاحشان نیست که دعای آنها در دنیا به اجابت برسد چون خدا می‌داند که این خواسته‌ای که این‌ها دارند «عَسَى أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ»[2] یک چیزهایی را بعضی اوقات انسان‌ها دوست می‌دارند قرآن می‌فرماید برایتان شر است و یک چیزهایی را نمی‌پسندید خیر است، خدا می‌دان آنچه شما نمی‌دانید، لذا این‌ها را خدا ذخیره‌ی آخرت می‌کند، ما بإزای این دعاها و وقت گذاشتن‌ها و التجاها و التماس‌ها در روایت داریم روز قیامت وقتی خداوند وقتی پاداش این دعاهای برآورده نشده‌ی در دنیا را به فرض اینکه طرف دعا هم نکرده، وقتی در قیامت به او پاداش می‌دهند تقاضا می‌کند که ای کاش در دنیا هر چه از خدا می‌خواستم خدا به من نمی‌دادم و اینجا به آن می‌رسیدم.
سومین قسم استجابت هم این است که من دعایی می‌کنم، گناهی نکردم، مصلحت من این است که دعا برآورده شود بعد دعا برآورده می‌شود و به خواسته‌ی خودم می‌رسم. لذا ما دعای بی‌اثر نداریم، دعا کنید در یکی از این سه مرحله‌ای که عرض کردم دعا خودش را نشان خواهد داد.
[1] بحارالانوار ج90 ص378
[2] بقره آیه216